Münafık kimdir? Münafık ne demektir?
Münafıklık: İki Yüzlülük
Münafıklığın alametleri/özellikleri nelerdir? Münafıklar hakkında Peygamber Efendimiz ne buyurmuştur? Münafıklar hakkında bilinmesi gerekenler.
Münafıklık: İki Yüzlülük
عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِيِّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) قَالَ:
“مَثَلُ الْمُنَافِقِ كَمَثَلِ الشَّاةِ الْعَائِرَةِ بَيْنَ الْغَنَمَيْنِ، تَعِيرُ إِلَى هَذِهِ مَرَّةً وَإِلَى هَذِهِ مَرَّةً.”
İbn Ömer"in rivayet ettiğine göre,
Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Münafık, iki sürü arasında gidip gelen şaşkın koyun gibidir. Bir o sürüye gider, bir bu sürüye!”
(Müslim, Sıfâtü"l-münâfıkîn, 17)
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ كَعْبٍ، عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِيِّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) قَالَ: “مَثَلُ الْمُؤْمِنِ كَالْخَامَةِ مِنَ الزَّرْعِ تُفَيِّئُهَا الرِّيحُ مَرَّةً، وَتَعْدِلُهَا مَرَّةً، وَمَثَلُ الْمُنَافِقِ كَالْأَرْزَةِ لاَ تَزَالُ حَتَّى يَكُونَ انْجِعَافُهَا مَرَّةً وَاحِدَةً.”
Abdullah b. Kâ"b"ın, babasından rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Mümin, rüzgârın yatırıp kaldırdığı (ama zarar vermediği) yeşil ekin gibidir. Münafık ise dimdik iken, rüzgârın bir defada kökünden söküverdiği selvi ağacı gibidir.”
(Buhârî, Merdâ,1)
قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ:إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) كَانَ يَدْعُو يَقُولُ: “اللَّهُمَّ! إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الشِّقَاقِ وَالنِّفَاقِ وَسُوءِ الْأَخْلاَقِ.”
Ebû Hüreyre"nin rivayet ettiğine göre, Resûlullah (sav) şöyle dua ederdi: “Allah"ım! Bozgunculuktan, münafıklıktan
ve kötü ahlâktan sana sığınırım.”
( Ebû Dâvûd, Vitr, 32)
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو:أَنَّ النَّبِيَّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) قَالَ: “أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فِيهِ كَانَ مُنَافِقًا خَالِصًا، وَمَنْ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنْهُنَّ كَانَتْ فِيهِ خَصْلَةٌ مِنَ النِّفَاقِ حَتَّى يَدَعَهَا: إِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ، وَإِذَا حَدَّثَ كَذَبَ، وَإِذَا عَاهَدَ غَدَرَ، وَإِذَا خَاصَمَ فَجَرَ.”
Abdullah İbni Amr İbni'l-Âs radıyallahu anhümâ'dan rivayet edildiğine göre Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Dört huy vardır ki bunlar kimde bulunursa o kişi tam münâfık olur. Kimde de bu huylardan biri bulunursa, onu terkedinceye kadar o kişide münâfıklıktan bir sıfat bulunmuş olur:
Kendisine bir şey emânet edildiği zaman ona ihanet eder.
Konuştuğunda yalan söyler.
Söz verince sözünden döner.
Düşmanlıkta haddi aşar, haksızlık yapar."
(Buhârî,îman,24)
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ (رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ) قَالَ:قَالَ النَّبِيُّ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمْ) :
“تَجِدُ مِنْ شَرِّ النَّاسِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عِنْدَ اللَّهِ، ذَا الْوَجْهَيْنِ الَّذِى يَأْتِى هَؤُلاَءِ بِوَجْهٍ وَهَؤُلاَءِ بِوَجْهٍ.”
Ebû Hüreyre"nin (ra) rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü Allah katında insanların en kötülerinin şunlara bir yüzle, bunlara diğer bir yüzle gelen ikiyüzlüler olduğunu görürsün!”
( Buhârî, Edeb, 52)
Allah Resûlü, imanı, temiz su ile yetişen taze bitkiye benzetirken; nifakı, kan ve irinle büyüyen bir çıbana benzeterek onun Allah"ın yasaklamış olduğu düşünce ve eylemlerle büyüyeceğine dikkat çekmiştir.
Yaradılışta insan, dünya üzerinde yaşayan canlılar içerisinde en çok olanağa sahip ve en akıllı varlık kabul edilir. İnsan bunca gelişmişliğe karşın kendisine verilen aklı sayesinde diğer canlılardan üstün kılınmıştır. İnsan temiz bir fıtrat üzere dünyaya gelir bu nedenle yaşamını en iyi şekilde sürdürmeli, sahip olduğu potansiyellerin farkına varmalı, aklını iyi ve güzel işlerde kullanmalıdır. Dünyaya geldikten sonra içindeki duyguları, nefisini ve iradesini akılla hareketlendirerek huy ve karakteri istek ve ihtiyaçları davranışlarını belirler. İnsanın şahsiyeti doğuştan getirdiği genetik faktörler ve yaşadığı çevre, aile eğitimi ile şekillenir. Her insanın özellikleri, istekleri ve davranışları farklı olduğu gibi, karakter ve kişilikleri de farklıdır. Görünüşte iyi gibi görünen, aslında altında her türlü kötülüğü barındıran ikiyüzlüler bir taraftan yüzümüze gülerken diğer taraftan da arkamızdan kuyumuzu kazarlar.
Onlara baktığınızda bir yüzleri olduğunu görürsünüz ama tanıdıkça başka yüzlerinin olduğunu fark edersiniz. İkiyüzlü insanlarda utanma, arlanma gibi şeyleri görmemiz mümkün değildir.
Çıkarları olduğunda adeta aralarından su sızmayan dostluk örneği verirken, çıkarlar çatıştığında kanlı bıçaklı düşman kesilebilirler. Bu insanların yüzünüze söyledikleriyle arkanızdan konuştukları çok farklıdır. Söylediklerini yapmazlar, yaptıklarını söylemezler.
Bu insanlar sürekli roller oynarlar ve çıkarları için başkalarını kullanmayı beceri ve başarı olarak görürler. Kendilerine güven ve saygı duymadıkları için başkalarına da saygı duymazlar ve güvenmezler. Yalnızca işlerine geldiğinde aşırı güven ve kusursuz saygı gösterirler.
İkiyüzlü insanların karakteristik yapıları nelerdir
Giyimlerine çok dikkat ederler
Şık giyinir asaletli görünmeye çalışırlar gösterişi severler onlar gösteriş için yaşarlar girdikleri ortamlarda dikkat çekmeyi severler. Kendilerini her zaman üstün görür karşılarındakileri hor görürler.
Güçlü olanlara saygı duyarlar
Güçlü insanlarla bir arada olmak onların yanında görünmek onları destekler gibi davranışlarda bulunurlar. Ne şiş yansın ne de kebap felsefesine inanarak bulunduğu yere ve ortama ayak uydurmayı severler. Her nabza göre şerbet vermeyi bilirler.
Minik iyilikler yapmayı severler
Minik iyilikler yaparak kendilerini çok iyi, çok dürüst, çok ahlaklı, kuralara uygun, sağlam bir dost, güvenilir gibi gösterirler insanları kendilerine borçlu hissettirmeyi severler.
Başkalarının cebindeki parayı hesap ederler
Kendilerinin güçlü ve gösterişli olduğunu düşünürler, ceplerinde para olmadığı halde en lüks yerlerde yemek yediklerini en güzel yerleri gezdiklerini hissettirmeye çalışırlar.
Hatalarını gören kişileri mutlaka cezalandırırlar
Onlar hata yaptıklarını kabul etmezler yaptıkları hataları gün yüzüne çıkarırsanız sizin arkanızdan yapmadığını bırakmaz her yerde sizleri karalamaya çalışırlar her an sizi satabilirler, bunu en zor zamanınızda yaparlar. Kendilerini her zaman üstün becerikli karşılarındakini hor görürler.
Dedikoduyu severler
Asla konuyu kendileri açmamaya çalışır sorunun karşı taraftan bir şekilde gelmesini sağlar. Fırsatını bulunca konuyu karşı tarafın sormasıyla yüzünüze karşı söyleyemediklerini arkandan çok abartarak anlatırlar özellikle üs düzey kullanamadıkları insanların yüzüne karşı dost olarak görünerek onların safındaymış gibi katkılar sağlamaya çalışır ama kendi kararlarından asla taviz vermezler arkanızdan iş çevirirler. İşlerine yaramayacak insanları karalamayı severler.
Başkalarının başarılarını kıskanırlar
Başarılı insanları çekemez kıskanırlar asla başarılı insanı övmezler onu aşağılanmaya ve ezmeye çalışırlar onun arkasından konuşmadıkları laf kalmaz o kendi başına yapamaz birilerinin gücüyle yapıyor imajını vermeye çalışırlar. Oysa kendilerini çok başarılı görürler sen niye yaptın ben yapmadım kıskançlığına girerler. Ne yazık ki herkesin saf ve kendilerinin çok akıllı olduğuna inanırlar.
Ahlaklı ve saf görünmeyi severler
Toplum içinde kendilerini çok saf ahlaklı ve adaletli olduklarını yansıtmaya çalışırken kendi yaşamlarında her türlü ahlaksızlığı sinsice yaparlar ve onun doğruluğunu savunmaya çalışarak kötü işlerin uygulanmasını başkalarına yaptırmayı başarırlar. Kendi çıkarları söz konusu olduğunda başkasından hakkaniyet beklerler ancak kendi davranışları söz konusu olduğunda hakkaniyetin zerresini hatırlamamaktadırlar.
Yapmacık nezaket gösteren, sevgi ve sempati gösterileri yaparlar. Her devrin adamı olan, el etek öpmesini bilen, gidene arkasından söven geleni yüzüne karşı öven, garibi ezmesini bilen, güçlünün yanında duran, zengine yapmacık sofra açan, yoksula çaka satan gerçekleri anlatanları çok fazla dinlemeyen bir yapıya sahiptirler. Başkalarının mutsuzluklarından kendilerine mutluluk çıkarırlar. Sen sen ol görünüşe aldanma söylediklerine kanma her fırsatta kaytarıp yağ gibi suyun üstüne çıkmasını bilendir onlar. Hep nabza göre şerbet vermeyi iyi bilirler.
Mevlâna Celalettin’i Rumi’nin sözü akla gelmektedir. ”Ya olduğun gibi görün ya da göründüğün gibi ol.” Bir yüzleri dürüstlüğe imza atarken diğer yüzleriyle şerefsizliğin destanını yazarlar. Kendilerini haklı gösterecek nedenleri mutlaka vardır. Kendileri dışında herkes haksızdır başkalarını aşağılamak, suçlamak, eleştirmek, şikâyet etmekten adeta keyif alırlar. Gerçeği ortaya koyan insanları yalancılıkla, dedikodu yapmakla, kıskançlıkla suçlarlar. Hatta gerçek dostlarının kıskançlık, çekememezlik gibi duygularla hareket ettiklerini bile düşünebilirler. Bunlar, ikiyüzlü olmaktan da öte yüzsüz insanlardır.
İkiyüzlü insanlar tanımı için örnek verecek olursak. Yaşam süresince ağzında bal olan arının bile kuyruğunda iğnesi vardır biryandan ağzınız tat alırken diğer yandan acıyı hissedersiniz.
Aslında kabiliyetsiz olmak ve işi bilmemek bir kusur değildir.
Ama karaktersiz olmak ve karektersizlerle iş tutmak insanlara kumpas kurarak zerar vermek ayak kaydırmak çok büyük bir kusur ve büyük bir vebaldır.
وَمَكَرُوا وَمَكَرَ اللّٰهُۜ وَاللّٰهُ خَيْرُ الْمَاكِر۪ينَ۟
(Yahudiler) tuzak kurdular; Allah da onların tuzaklarını bozdu. Allah, tuzak kuranların hayırlısıdır.
Samimiyeti zedeleyen ve toplumda güven duygusunu sarsan bir husus olarak münafıklık, Yüce Rabbimiz ve Peygamberimiz tarafından son derece tehlikeli görülmüş, hem imanî hem de ahlâkî bir problem olması nedeniyle birçok âyet ve hadiste kınanmıştır. Ancak kesin bir dille sakındırılmasına rağmen münafıklık, bugün de devam eden bir olgudur. Toplumda, mümin olduğunu söylediği hâlde münafıkça davranışlar sergileyen, çeşitli çıkarlar için gerçek niyetlerini gizleyerek insanları aldatan kimseler bulunmaktadır. İnançtaki samimiyetsizliğin davranışlara yansıması sonucu gayri ahlâkî davranışlar yaygınlaşmakta ve git gide yadırganmaz hâle gelmektedir. Hâlbuki “Din, samimiyettir.” İnancında samimi kimseye yakışan ise kalbindeki sağlam imanı hem Allah ile hem de insanlarla olan ilişkilerine dürüst bir biçimde yansıtmaktır ve iki yüzlülüğü bırakmaktır.
Yani Rabbimizin, Elçisi"nin gıyabında bütün kullarına yüklediği ağır ama mükâfatı bir o kadar büyük, “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol!” sorumluluğunu yerine getirmektir.
