Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları, dünya genelinde hızla yayılan tip 2 diyabeti önemli bir halk sağlığı sorunu haline getirmiştir. Dünya Diyabet Federasyonu'nun verilerine göre, dünya genelinde 537 milyon, Türkiye'de ise 9 milyon diyabet hastası bulunmaktadır. Bu hastalığın sinsi ilerlemesi nedeniyle ülkemizde 3,7 milyon kişinin diyabet hastası olduğunu bilmemesi ise büyük bir sorun teşkil etmektedir.
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Rüştü Serter, tip 2 diyabetin önlenebilir bir hastalık olduğuna dikkat çekerek, "Risk altındaki kişilerin erken tespit edilerek sağlıklı yaşam koşullarının sağlanması sayesinde diyabetin önlenmesi veya geciktirilmesi, günümüz tıbbının en önemli hedeflerinden biri haline gelmiştir. İnsülin direnci ve prediyabet tespit edilen kişilerde sağlıklı beslenme ile egzersiz ve ihtiyaç halinde ilaç tedavisiyle diyabetin gelişmesini önlemek veya geciktirmek mümkündür." dedi.
Dr. Serter, tip 2 diyabeti önlemek için alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları
Sağlıklı beslenme, tip 2 diyabetin önlenmesinde temel bir faktördür. Günlük alınan toplam kalori ve gıdanın içeriği önem taşır. Yağ ve kalori içeriği yüksek olan sağlıksız gıdalardan kaçınılmalıdır. Hazır gıdaların içeriğini incelemek, aşırı miktarda sağlıklı gıdaları tüketmemek önemlidir. Fazladan alınan kaloriler, vücutta yağ birikimine neden olarak diyabet riskini artırabilir.
Hareketli Bir Yaşam Tarzı
Günlük düzenli egzersiz, diyabetin önlenmesinde kritik bir rol oynar. Günde bin 500 adımdan daha az yürüyen ve sağlıksız beslenen kişilerde tip 2 diyabet riski daha yüksektir. Hareketli bir yaşam sürmek için online işlemler yerine yürüyüşe geçmek, asansör yerine merdiven kullanmak gibi küçük değişiklikler bile önemlidir. Haftada en az 2-3 gün tempolu yürüyüş yapmak, metabolizmayı canlandırarak diyabet riskini azaltabilir.
Bel Çevresi Kontrolü
Bel çevresi ölçümü, karın bölgesindeki yağları yansıtarak metabolik riski gösterir. Kadınlarda 80 cm, erkeklerde 94 cm üzerindeki bel çevresi, diyabet ve diğer metabolik sorunlar için risk oluşturabilir. Bel çevresi yüksek olan bireylerin kilo verme sürecine odaklanması, sağlıklı bir diyet ve egzersiz programıyla desteklenmelidir.
Düzenli Kontroller
Risk altındaki kişilerin, hiçbir belirti olmasa bile düzenli olarak hekim kontrolünden geçmeleri önemlidir. 40 yaş üzerinde olmak, obezite, düşük fiziksel aktivite, yüksek şeker seviyeleri, gebelik diyabeti geçmişi, ailede diyabet hikayesi gibi faktörler diyabet riskini artırabilir. Bu nedenle düzenli kontroller, erken müdahalenin ve tedavinin başlamasını sağlar.
Sigara ve Alkolün Bırakılması
Sigara içen bireylerde tip 2 diyabet riski, içmeyenlere göre daha yüksektir. Alkolün yüksek kalori içermesi nedeniyle aşırı tüketildiğinde obeziteye ve diyabet riskine yol açabilir. Bu nedenle sigara içilmemeli ve alkol tüketimi kontrol altında tutulmalıdır.
Prof. Dr. Rüştü Serter, tip 2 diyabetin önlenebilir bir hastalık olduğunu vurgulayarak, "Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve risk faktörlerini kontrol altında tutmak, diyabetle mücadelede temel taşlardır. Risk altındaki bireylerin bilinçlenmesi ve erken önlemler alınması, bu ciddi sağlık sorununu engellemede kritik bir rol oynar." şeklinde konuştu.
