Sosyal medyanın hayatımızın her alanına girdiği bu dönemde, yalan yanlış haberlerin hızla yayılması büyük bir sorun haline geldiği görülmektedir.
Sıklıkla karşılaştığımız bu haberler, doğru bilgiden daha hızlı ve geniş kitlelere ulaşıyor. Peki, neden yalan haberler bu kadar etkili ve yaygın olabiliyor bu durumun yalan yanlış haberlerin ilgi çekici ve şaşırtıcı olması nedeniyle doğru haberlere kıyasla daha heyecan uyandırıcı olmasından kaynaklandığını düşünülmektedir Dolayısıyla insanlar bu tür haberlere daha fazla ilgi göstererek çevreleriyle daha fazla paylaşıyorlar. Bu sayede yalan haberler hızla yayılarak kısa sürede geniş kitlelere erişebiliyor.
Günümüzde yanlış bilgi gibi hızla yayılan diğer bir konu ise komplo teorileri.
Komplo teorileri yalan haberlerden farklı olarak gerçek durumlara dayanıyor. Ancak gerçek durumu açıklamak için ortaya konan bu teorileri destekleyen objektif kanıtlar ya da veriler bulunmuyor. Komplo Teorisi Nedir?
Komplo teorisi, dünya genelinde yankı uyandıran bazı olay ve durumların bilimsel kanıtlar ve veriler ile desteklenmeyecek şekilde açıklandığı, ayrıca bu olay ve durumların perde arkasında art niyetli bazı güçlerin yönlendirmesinin olduğu düşünülmektedir Yalan haberlerde olduğu gibi dijital teknolojilerin yaygınlaştığı günümüzde ortaya atılan komplo teorileri kolaylıkla yayılabiliyor. Bir diğer önemli faktör, insanların inançlarını doğrulayan haberleri daha çabuk kabul etme eğiliminde olmalarıdır. Bir grup insan, siyasi ya da toplumsal görüşlerine uygun olan yalan haberlere kolayca inanabiliyor ve bu bilgiyi yaymakta tereddüt etmiyor. Örneğin, seçim dönemlerinde yayılan sahte haberler, seçmenlerin kararlarını doğrudan etkileyebiliyor ve toplumsal bölünmeyi derinleştiriyor. Veya sosyal medyaya düşen bir habere eklenti yapılarak bilip bilmeden konu hakkında empati yapmadan yalan yanlış yorumlar yapılabilmektedir oysa konuya muhatap olan kişi veya kişilere iftira atıldığı veya rencide olabileceği düşüncesinde değillerdir peki bu iftiraya maruz kalan kişi veya kişiler ne olacak, eşi, dostu, akrabaları, arkadaşları veya toplumun nazarında nasıl bir yerleri olacak konumları ne olur düşüncesinde değillerdir hani denilir ya ‘çamur at tutmazsa izi kalır’ peki bu döngü hep böyle mi devam edecek kim veya kimler bu döngüyü durduracak veya bu döngüden nasıl kurtulabiliriz.
Bu döngüyü kırmanın yolu, tarafsız bağımsız haber kaynakları oluşturmak ve bu kaynaklar toplum nezdinde itibar kazanmış kaynaklar olmalıdır veya medya okuryazarlığını artırmak ve doğrulama alışkanlığını edinmekten geçiyor. Bilgiyi hemen paylaşmak yerine, kaynağını sorgulamak ve araştırmak gerekmektedir böylece yalan yanlış haberlerden toplumun yalan haber tuzağına düşmesini engelleyebilir. Bilgi güçtür, fakat yanlış bilgi sadece kaos yaratır.
