Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bağımsız olan Ermenistan ve Rusya, diğer dört Sovyet ülkesinin de üyesi olduğu askeri bir ittifak olan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’ne (CSTO) katıldı. 1988-1994 yıllarındaki Birinci Dağlık Karabağ Savaşı’nda Rusya Federasyonu’nun yardımı dokunduğuna inanılıyor. 2013 yılında Rusya, Ermenistana güvenlik, ekonomi, enerji gibi alanlarda işbirliği içeren Gümrük Birliği’ne katılmasını istedi. Bunu kabul eden Ermenistan’a ticari alanda ayrıcalıklar tanındı
Ancak son dönemde iki ülke arasındaki ilişkilere bakıldığında bariz bir gerginlik göze çarpmaktadır. Rusya’nın en önemli müttefiklerinden biri olan Ermenistan, son aylarda dış politikasında önemli değişiklikler gerçekleştirdi. Ne demek istediğimi anlatmaya çalışayım.
Başa gelen Paşinyan’dan sonra Ermenistan ile Rusya arasında gerginlik baş göstermiştir. Bunun göstergelerinden biri de 2020 Dağlık Karabağ savaşına açık bir şekilde müdahale etmekten geri durmasıdır. Bu da büyük bir hayal kırıklığına neden oldu. Paşinyan bu hayal kırıklığını tekrar tekrar dile getirmektedir. Bu yüzden Paşinyan Kolektif Güvenlik Anlaşması Birliği Örgütü’nden resmen ayrılmaya karar vereceğini söyledi. Ancak ayrılma zamanına kendisi karar verecek. Paşinyan, Örgüt’ün diğer bir üyesi olan ve 2022 Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan’a daha yakın duran Belarus’a da adım atmayacağını söyledi. Ermenistan’daki bankalar, Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Rusya’ya ait Mir ödeme kartlarıyla yapılan işlemleri durduracaklarını açıkladı. Bu durum Ermenistan’ın Rusya’nın egemenliğinden kurtulup Batı’yla yakınlaşmak istediğini gösteriyor.
Peki Batı’ya yaklaşmaya çalışmasının göstergeleri neler? Gelin, bakalım.
Paşinyan Ermenistan’ın Batı’yla daha sıkı ilişkiler kurması gerektiğinin altını çizdi. AB ve ABD’den Ermenistan’a toplam yaklaşık 330 milyon Euro destek verileceği biliniyor. Ermenistan’ın AB üyeliğine başvurmayı düşündüğü de açıklandı.
Ancak her zamanki gibi ülkelerin birbirlerinden tamamen izole olmalarını engelleyen çok önemli bir faktör vardır: Ekonomi. Ermenistan ticaret ve enerji bakımından büyük ölçüde Rusya’ya bağımlı. Bu yüzden Ermenistan’ın Rusya’dan kopması pek gerçekçi görünmüyor.
Peki, sizce Ermenistan’ın Batı’ya yönelme politikası bölgenin siyasetini nasıl etkileyecek?
Hoşça kalın,
Sevgiyle kalın.