Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, bu konuyla ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: “Ziraat Odaları Birliği, üretici ve market fiyatları arasındaki farkın yüksek olduğunu dile getirdi. Bu farkı zaten tüketiciler olarak gözlemliyoruz. Limon ve mandalina gibi ürünlerde bu fark göze çarpıyor. Örneğin, 5 TL'ye alınan bir mandalina 15-25 TL arasında tüketiciye satılıyor. Hatta bazen 45 TL'ye kadar çıktığını gözlemledim ve fotoğrafladım.
‘TÜKETİCİLER İÇİN BİR DEĞER’
Hal kayıt sisteminin tüketiciler için önemli bir araç olduğunu belirten Ağaoğlu, bu sistemin akıllı telefonlara indirilerek tüketicilere, manavlardaki sebze ve meyvelerin alış fiyatlarını görme imkanı sağladığını vurguladı.
Yeni hal yasasının hayata geçirilmesi, bu sorunu çözecektir. Yeni yasa taslağında haldeki alanların yaklaşık üçte birinin üretici kooperatiflerine ve birliklere ücretsiz tahsis edilmesi öngörülüyor.
YENİ YASAYLA BÜYÜK ZİNCİR MARKETLERE KISITLAMA: ONLAR DA HALDEN ALACAK
Çok sayıda mağazaya sahip olan zincir marketler, tarladan, tüccardan veya halden diledikleri yerden ürün satın alma yetkisine sahip olsa da yeni yasayla birlikte bu marketler de sebze ve meyve haline dönüşerek ürün alımını buradan yapacaklar. Böylelikle haksız rekabet büyük ölçüde engellenmiş olacak.
Temel gıda ürünlerinden sebze ve meyve fiyatlarındaki fahiş karları engellemek isteyen vatandaşların, Ticaret Bakanlığı müfettişleri gibi fiyatları takip edip, hal kayıt sistemlerindeki fiyat farklarını Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na şikayet etmeleri yarar sağlayacaktır.
FİYATLARDAKİ YÜKSEKLİK NEDEN KAYNAKLANIYOR?
Fiyat artışlarını aracıların aşırı kar taleplerine bağlayan Ağaoğlu, temel gıda ürünlerinde fahiş fiyatların engellenmesi için denetimlerin sıkılaştırılması ve gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasının yararlı olacağını düşündüğünü ifade etti. Bu sadece limon ve soğanla sınırlı değil, patates ve elma gibi ürünlerde de aynı sorunu görüyoruz.
FİYATLAR NE ZAMAN NORMALLEŞİR?
Yeni hal yasasının getirdiği avantajlar sayesinde herkes, halde ürün alabilecektir. Zincir marketlerin, üreticiden düşük fiyatlarla aldıkları ürünleri daha yüksek fiyatlarla tüketicilere sunma pratiği, yeni yasayla büyük ölçüde engellenmiş olacaktır.
‘ÜRETİCİLER KENDİ ÜRÜNLERİNİ SATACAK’
Üretici birliklerine ücretsiz yer tahsis edilmesi, üretici istismarını önleyerek fiyatlar konusunda denge sağlama potansiyeline sahiptir. Yani üreticiler kendi ürünlerini kendileri satacaktır.
Mevcut duruma müdahale edilmezse, üreticiler kar elde edemeyecek ve bazıları üretimi durdurabilir. Bu bir tehdittir.”
