Yoksulluk Hesaplamaları Gelire Dayanıyor
TÜİK’in Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na dayanan istatistiklerde, 2024 yılına ilişkin gelir verileri 2023 yılını referans alıyor. Hanehalkı gelirleri, hane büyüklüğü ve yapısı dikkate alınarak eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri şeklinde düzenleniyor. Buna göre, medyan gelirin yüzde 50'si sınır alınarak belirlenen yoksulluk oranı 0,1 puanlık artışla yüzde 13,6’ya yükseldi.
Farklı Gelir Düzeylerine Göre Yoksulluk Oranları
Medyan gelirin yüzde 40’ı temel alınarak yapılan değerlendirmede yoksulluk oranı yüzde 6,9, yüzde 70’i dikkate alınarak yapılan hesaplamada ise yüzde 28,9 olarak belirlendi.
Hane Tiplerine Göre Yoksulluk Verileri
Tek kişilik hanelerde yoksulluk oranı yüzde 6,5 ile en düşük seviyede gerçekleşirken, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişinin yaşadığı hanelerde oran yüzde 10,8 oldu. Çekirdek ailelerin bulunduğu hanelerde yoksulluk yüzde 17,9’a yükseldi.
Eğitim Durumu Yoksulluk Riskini Belirliyor
Eğitim düzeyi ile yoksulluk oranı arasında belirgin bir ilişki gözlemlendi. Bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7’si yoksul olarak değerlendirilirken, lise altı eğitimlilerde bu oran yüzde 13,6, lise mezunlarında yüzde 7,4 oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.
Maddi ve Sosyal Yoksunluk Azaldı
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı, temel yaşam ihtiyaçlarını karşılayamayan bireylerin oranını ifade ediyor. 2023’te yüzde 14,4 olan bu oran, 2024’te 1,1 puan düşüşle yüzde 13,3’e geriledi.
Sürekli Yoksulluk Oranı Arttı
Son dört yılın verileri dikkate alınarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, 2024’te 0,7 puan artarak yüzde 13,7’ye çıktı.
Bölgelere Göre Yoksulluk Oranları
Gelire dayalı yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler arasında yüzde 14,6 ile Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir ve Kırşehir (TR71) yer alıyor. En düşük oran ise yüzde 4,7 ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis (TRC1) bölgesinde görüldü.
Yoksulluk veya Sosyal Dışlanma Riski Altındakiler
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan bireylerin oranı yüzde 29,3 olarak açıklandı. Bu risk, özellikle 0-17 yaş grubunda yüzde 38,9 ile daha yüksek seviyede seyrediyor.
Konut Sorunları ve Ekonomik Güçlükler
Halkın yüzde 31,3’ü sızdıran çatı, nemli duvarlar gibi konut sorunları yaşarken, yüzde 39,3’ü düzenli protein tüketimini, yüzde 59,6’sı ise mobilya yenileme gibi harcamaları karşılamakta zorlandığını belirtti.
Kendi Konutunda Yaşayanların Oranı Yüzde 56,1
Konut sahipliği oranı 2024’te yüzde 56,1 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 28 olarak açıklandı.
