İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Aslan Çelebi, nezle hakkında sıkça sorulan sorulara yanıt verdi.
Yetişkinler ve çocuklarda yaygın görülen soğuk algınlığı belirtileri arasında öksürük, hafif ateş, burun akıntısı, boğaz ağrısı, hapşırma ve vücut ağrıları bulunur. Genellikle kendi kendine iyileşen bu rahatsızlık, şiddetlendiği durumlarda bir sağlık uzmanına danışılmasını gerektirir.
Soğuk Algınlığı (Nezle) Nedir?
Soğuk algınlığı, en sık rastlanan virüs olan rinovirüs kaynaklı, üst solunum yollarını etkileyen bir enfeksiyondur. Virüs, burun, boğaz, sinüsler ve nefes borusunu hedef alarak kolayca yayılabilir. Soğuk algınlığı, özellikle çocuklarda yaygındır ancak yetişkinlerde de sıkça rastlanır.
Hastalığın belirtileri arasında burun akıntısı, hafif ateş, boğaz ağrısı, hapşırma ve genel vücut ağrıları vardır. Soğuk algınlığının doğrudan bir tedavisi yoktur, ancak semptomları hafifletmek için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Şiddetli durumlarda ise tıbbi müdahale gerekebilir.
Soğuk algınlığı, havada asılı kalan damlacıklar ya da kontamine yüzeylerle temas sonucu kişiden kişiye kolayca bulaşabilir.
Soğuk Algınlığına Ne Sebep Olur?
Soğuk algınlığının başlıca nedeni rinovirüslerdir. Bu virüsler, ağız, burun veya göz yoluyla vücuda girer. Bulaşma yolları şunlardır:
- Hasta kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşmasıyla havaya yayılan damlacıklarla,
- Soğuk algınlığı olan biriyle temas ederek,
- Bulaşık eşya, havlu, oyuncak veya telefon gibi virüs bulaşmış nesnelerin paylaşılmasıyla,
- Virüsle temas ettikten sonra göz, burun veya ağıza dokunarak.
Soğuk Algınlığı Risk Faktörleri Nelerdir?
Soğuk algınlığı riskini artıran bazı faktörler şunlardır:
- Yaş: Bebekler ve küçük çocuklar, kalabalık ortamlarda bulunmaları halinde soğuk algınlığına daha yatkındır.
- Düşük bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olanlar, soğuk algınlığına yakalanma olasılığı daha yüksektir.
- Mevsim: Özellikle sonbahar ve kış aylarında soğuk algınlığı vakaları artış gösterir.
- Sigara kullanımı: Sigara içmek ya da dumanına maruz kalmak soğuk algınlığı riskini artırır.
- Kalabalık ortamlar: Okul, ofis veya toplu taşıma gibi kalabalık yerlerde bulunmak, enfeksiyon riskini yükseltir.
Soğuk Algınlığı Belirtileri Nelerdir?
Nezleye özgü semptomlar arasında burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, hafif ateş, göz sulanması, baş ağrısı ve vücut kırgınlığı yer alır. Ayrıca kas ağrıları, titreme, iştahsızlık ve nefes almada güçlük de görülebilir.
Eğer soğuk algınlığı belirtileri şiddetli seyrediyorsa veya enfeksiyon zatürre gibi ciddi hastalıklara dönüşme riski taşıyorsa, mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir?
Soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmek ve iyileşme sürecini hızlandırmak için şu yöntemler önerilmektedir:
- Bol sıvı tüketimi: Vücudun kaybettiği sıvıyı telafi etmek ve dehidrasyonu önlemek için bol miktarda su, çay ve meyve suyu tüketilmelidir.
- Bitki çayları: Adaçayı, ekinezya, nane-limon ve ıhlamur gibi bitki çayları boğazı rahatlatır ve semptomları hafifletir.
- Dinlenme: Vücudun soğuk algınlığına karşı savaşabilmesi için yeterli dinlenme ve uyku önemlidir.
- Tavuk suyu çorbası: Tavuk suyu, içeriğindeki vitamin ve minerallerle vücudu güçlendirir ve hastalığın etkilerini hafifletir.
- Sarımsak: Sarımsak, içeriğindeki kükürt sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun enfeksiyonlarla mücadelesine yardımcı olur.
- Buhar soluma: Sıcak buhar, burun tıkanıklığını gidermeye ve rahat nefes almaya yardımcı olabilir.
- Tuzlu su ile burun temizliği: Tuzlu su spreyleri burun tıkanıklığını açar ve virüslerin atılmasına yardımcı olur.
- Ballı zencefil ya da tarçınlı süt: Bu karışımlar, öksürüğü hafifletmek ve iltihabı önlemek için etkilidir.
- C vitamini tüketimi: Portakal, mandalina ve kivi gibi meyveler bağışıklığı destekler.
Soğuk Algınlığı Nasıl Teşhis Edilir?
Soğuk algınlığı genellikle hastanın semptomlarını doktorla paylaşması ve fiziki muayene ile teşhis edilir. Ancak daha ciddi vakalarda bronşit ya da sinüzit şüphesi varsa, kan testleri ve görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
Soğuk Algınlığı Tedavi Yöntemleri
Hafif seyreden soğuk algınlığı genellikle semptomları hafifleten ilaçlar ve basit ağrı kesicilerle tedavi edilir. Ancak ciddi vakalarda doktor, antibiyotik tedavisi veya soğuk algınlığı ilaçlarını reçete edebilir.
Soğuk algınlığı ile ilgili merak edilenler, doğru tedavi yöntemleriyle kolayca atlatılabilecek bu rahatsızlığın kontrol altında tutulmasını sağlayacaktır.
