TÜRKKEP'e göre, Türkiye'de dijital dönüşüm araçlarının kullanımı, plastik tüketimini azaltmanın en etkili yöntemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Her yıl ambalajlardan elektronik cihazlara, 2,1 milyar ile 2,3 milyar ton arasında atık üretiliyor. Ancak küresel atık yönetimi bu miktarla baş etmekte yetersiz kalıyor.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, dünya genelinde 2,7 milyar insan katı atık toplama hizmetine erişemiyor ve atıkların yalnızca yüzde 60'ı kontrol altında tutulabiliyor. Atık yönetimi ve tüketim alışkanlıklarında hızlı değişiklikler yapılmadığı takdirde, 2050'ye kadar atıkların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin iki katına çıkacağı tahmin ediliyor.
Küresel Plastik Tüketimi Artıyor
2022 yılında dünya genelinde plastik üretimi 7,26 milyon metrik ton seviyesine ulaşarak, 2021'e kıyasla yüzde 0,8'lik bir artış gösterdi. WWF'nin 2023 raporuna göre, geri dönüştürülmüş plastik kullanımında sınırlı artışlar kaydedildi, ancak mevcut sistem plastik kirliliğini yeterince azaltamıyor. Geri dönüştürülebilir içerik oranı 2022’de yüzde 72,5’e yükseldi, 2021’deki yüzde 70,4'e kıyasla bir iyileşme sağlandı.
Öte yandan her yıl 57 milyon ton plastik doğaya karışmaya devam ediyor. Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, bu miktarın Central Park’ı Empire State Binası yüksekliğinde plastik atıkla dolduracak kadar büyük olduğunu ortaya koyuyor.
Türkiye ve Plastik Kirliliği
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın Haziran 2023 raporuna göre, Türkiye'de plastik tüketimi hızla artıyor ve çevresel etkileri göz önüne alındığında acil önlemler alınması gerekiyor. Ülkede plastik kirliliğini önlemek için çeşitli politikalar geliştirilse de atık yönetimi ve geri dönüşüm süreçlerinde daha fazla ilerleme yapılması gerektiği vurgulanıyor.
Dijital Dönüşüm ve Plastik Tüketimi
Plastik kullanımının önemli bir nedeni, evrak işlerinde kullanılan ambalajlar ve kâğıt ürünleri. Ancak dijital dönüşüm, bu sorunun çözümünde kritik bir rol oynuyor. KEP (Kayıtlı Elektronik Posta), e-imza ve e-saklama gibi dijital çözümler, kâğıt ve plastik tüketimini ciddi şekilde azaltıyor. Özellikle ofis süreçlerinde kullanılan plastik malzemeler dijitalleşme ile birlikte önemli ölçüde azalıyor. TÜRKKEP Genel Müdürü Olcay Yıldız, bu durumu şu şekilde açıklıyor:
"Her yıl doğaya karışan 57 milyon ton plastik atık, sürdürülebilir bir gelecek için acil önlemler alınması gerektiğini gösteriyor. Dijital dönüşüm ise plastik tüketimini azaltmada büyük bir fırsat sunuyor. Örneğin, evrakların e-İmza ile imzalanması, KEP üzerinden gönderilmesi ve e-Saklama sistemiyle arşivlenmesi, plastiğe olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor."
Çevresel Etkiler ve Gelecek Beklentileri
Plastik üretimi sadece ekonomik değil, çevresel olarak da büyük etkiler yaratıyor. 2024 analizlerine göre, biyolojik bazlı ve geri dönüştürülmüş malzemelere yönelik yatırımlar artsa da fosil yakıt temelli plastik üretimi hâlâ yoğun şekilde devam ediyor. Çevresel etkilerin azaltılması için sürdürülebilir üretim süreçlerine ve geri dönüşüm teknolojilerine daha fazla yatırım yapılması gerekiyor.
