Artuklu Beyliği Dönemi'nde İnşa Edilen Bir Harikalar Köprüsü
Malabadi Köprüsü, Silvan ilçesine 23,2 km uzaklıkta yer alır ve 1147 yılında Artuklu Beyliği döneminde Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından inşa edilmiştir. Bu etkileyici köprü, Türk tarihindeki önemli mühendislik başarılarından birini temsil eder.
Büyük ve Göz Alıcı Tasarım
Malabadi Köprüsü, yedi metre genişliği ve 150 metre uzunluğu ile Türkiye'deki taş köprüler arasında en büyük kemere sahip olanıdır. Köprünün yüksekliği, su seviyesinden kilit taşına kadar 19 metreye ulaşır. Renkli taşlarla inşa edilen bu muhteşem yapı, zaman içindeki onarımlar sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Köprünün İsmi ve Kültürel Bağlantılar
Malabadi Köprüsü'nün ismi, Mervaniler'in kurucusu olan Bad'dan gelir ve Kürtçe'de "Bad'ın evi, mülkü" anlamına gelir. Ayrıca, bu köprünün bulunduğu Silvan'da yaşayan Badıkan Aşireti'nin kökleri de Bad'a dayanmaktadır, bu da köprünün tarihi ve kültürel önemini vurgular.
Köprünün Özel Detayları
Köprünün her iki yanında, iç tarafta yolcular ve kervanlar tarafından kullanılan iki oda bulunur. Bu odalar, özellikle zorlu kış günlerinde barınak olarak kullanılmıştır. Köprü ayrıca nöbetçiler tarafından da kullanılan bu odalara sahiptir. Gelen kervanların ayak sesleri, bu odalardan geçiş kontrol edildiği için uzaklardan duyulurmuş.
Muazzam Mimarlık ve İnşaat
Malabadi Köprüsü, büyük bir kemerin yanı sıra iki küçük kemer ve açıklıklar içeren beş gözlü bir yapıdır. Köprünün büyük kemerinin her iki tarafında, yolcuların konaklayabileceği odacıklar bulunur. Ayrıca, köprünün ortasında geniş bir kapı bulunur. Köprünün sağ ve sol tarafında ise çelik korkuluklar yer alır.
Edebiyat ve Tanıtımlar
Bu eşsiz köprü, tarihçiler, yazarlar ve gezginler tarafından da övgüyle bahsedilen bir yapıdır. Evliya Çelebi, köprüyü "modern statik hesabının olmadığı dönemde bu açıklıkta böyle bir eser hayranlık ve takdiri mucip" olarak tanımlar. Ayrıca, Seyahatname'de köprü hakkında "Malabadi Köprüsü'nün altına Ayasofya'nın kubbesi girer" ifadesiyle harikülade yapısını anlatır.
Malabadi Köprüsü, Türkiye'nin zengin tarih mirasının sadece bir örneğidir ve bu tür yapılar kültürel zenginliğimizi ve mühendislik yeteneklerimizi yansıtmaktadır.
