Soğuyan havalar, yetersiz havalandırma ve soğuk dönemlerde baca gazlarının sızması gibi durumlar, karbonmonoksit başta olmak üzere bazı yanma ürünlerinin ölümcül etkilerine yol açabiliyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şanlıurfa Mehmet Akif İnan Eğitim Hastanesi'nden Dr. Hüseyin Avni Demir, soğuyan hava ile birlikte yanlış soba kullanımından kaynaklı karbonmonoksit gazı zehirlenmesinin önüne geçilebilmesi için alınması gereken önlemleri İLKHA'ya anlattı.
Demir, "Soba duman yaparsa fark ederim" düşüncesinin yanıltıcı olduğuna vurgu yaparak karbonmonoksit gazının renksiz ve kokusuz olduğunu belirtti.
Özellikle kış aylarında lodosun etkisiyle bacadaki basıncın yüksek olduğunu ve dumanın geri dönebileceğini söyleyen Demir, karbonmonoksit zehirlenmesinden korunma ve zehirlenme anında neler yapılabileceği konusunda bilgi verdi.
"Bu zehirlenmenin bazı hafif belirtileri olabilir."
Dr. Hüseyin Avni Demir
Demir, "Karbonmonoksit renksiz, kokusuz, tatsız ve tahriş edici bir gazdır. Genellikle doğal gaz, kömür gibi yakıtların yanması sonucunda ortaya çıkar. Bu yakıtların kullanımından sonra açığa çıkan karbonmonoksit solunum yoluyla vücuda girer ve dokulardaki oksijen düzeyini azaltarak etkisini gösterir. Bu zehirlenmenin bazı hafif belirtileri olabilir. Bu nedenle karbonmonoksit zehirlenmesi 'sessiz katil' olarak adlandırılır çünkü hasta etkilendiği anda uyuklar ve daha sonra hayatını kaybedebilir. Bu nedenle sessiz ve tehlikeli bir durumdur. İnsanları uykularında öldürebilir." dedi.
"Aspiratör, şofben, soba aynı bacaya bağlanmamalı"
Karbonmonoksit zehirlenmesinden korunma yollarını sıralayan Demir, "Kış geldi. Özellikle sobalı alanlarda yaşıyoruz ve sobaların baca temizliği, odaların düzenli havalandırılması, yaşam alanlarında hava akışını sağlayacak menfez kullanımı ve bu menfezlerin kapatılmaması önemli. Şofben, aspiratör, soba aynı baca ile bağlanmamalı. Hava şartları da önemlidir; özellikle lodos baca basıncını artırarak dumanın geri dönmesine neden olabilir ve insanların karbonmonoksit zehirlenmesine yol açabilir." şeklinde konuştu.
"Odanın yeterince havalandırılmaması büyük bir hata"
Soba kullanırken yapılan yaygın hatalara dikkat çeken Demir, "Sık yapılan hatalardan biri 'Soba duman yaparsa anlarım' düşüncesidir. Ancak karbonmonoksit gazı görünmez, kokusuzdur. Dumanı fark edebiliriz ama gazı algılayamayız. Gece boyunca yanık kalan soba veya uyku öncesi yakılan kömür torbası, odanın havalandırılmaması yaygın hatalardandır. Karbonmonoksit zehirlenmesi yaşandığında kişinin yaşına, sağlık durumuna, gebelik durumuna göre değişik belirtiler gösterebilir." ifadelerini kullandı.
"Çok basit önlemlerle ölümler önlenebilir"
Demir, son olarak şunları söyledi:
"Karbonmonoksit sessiz, tehlikeli bir gazdır ve insanları uykuda öldürebilir. Kış aylarında sıklıkla 'karbonmonoksit can aldı', 'soba zehirlenmesi can aldı' gibi haberlerle karşılaşıyoruz. Önlem almak ve farkında olmak oldukça basittir. Ölümleri önlemek için çok basit önlemler alınabilir."
