Uyku apnesi, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de hızla yaygınlaşan ve birçok sağlık sorununa yol açan ciddi bir durumdur. Bu rahatsızlık, yaşam kalitesini olumsuz etkilediği gibi, kalp hastalığından reflüye, cinsel fonksiyon bozukluğundan beyin kanamasına kadar pek çok hastalığa sebep olabilmektedir. Özellikle orta ve şiddetli apne varlığında depresyon, sık karşılaşılan bir belirtidir. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Bahadır Baykal, uyku apnesi ile ilgili önemli bilgiler paylaştı.
Uyku Apnesi Nedir ve Neden Bu Kadar Önemlidir?
Uyku apnesi, kişinin uykuda solunumunun aniden durması ve bir süre devam etmemesi durumudur. Bu solunum duraklamaları sırasında birey, nefes almak için büyük bir efor sarf eder ve bu durum gece boyunca sık sık tekrarlanır. Sonuç olarak, kişi ertesi gün yorgun uyanır ve gün boyunca uyuklama eğiliminde olur. Dr. Baykal, iyi bir gece uykusunun bir lüks değil, bir zorunluluk olduğunu vurgulayarak, uyku apnesinin sadece sıkıntılı bir uyku durumu olmadığını, aynı zamanda hayatı tehdit eden bir sağlık sorunu olduğunu belirtiyor.
Uyku Apnesinin Riskleri Nelerdir?
Uyku apnesi olan hastalarda, gece boyunca oksijen seviyesinin düşmesi ve karbondioksit seviyesinin yükselmesi nedeniyle beyin adrenalin salgılar, bu da zamanla tansiyonun yükselmesine yol açar. Kalp de bu durumdan etkilenerek ritm bozukluğu ve kalp yetersizliği gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca, bu durum akciğer genişlemesine bağlı olarak reflüye, hormon dengesizliklerine, beyin kanamasına ve damar tıkanıklıklarına neden olabilir. Dolayısıyla, felç ve kalp krizi riski artar.
Belirtiler ve Tanı
Uyku apnesi olan kişiler, gece uykularının sık sık bölünmesi nedeniyle sabahları yorgun uyanırlar ve gün içerisinde uyuklama eğilimindedirler. Özellikle iş yerinde ve araç kullanırken uyuma isteği ciddi bir tehlike oluşturur. Dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve konsantrasyon sorunları da yaygın belirtiler arasındadır. Orta ve şiddetli apne durumlarında depresyon sık görülür. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, bir uzmana başvurmanız önerilir.
Tedavi Yöntemleri ve Öneriler
Uyku apnesinin tedavisi, kişinin uyku testi sonuçlarına göre belirlenir. Ciddi vakalarda genellikle CPAP cihazı kullanımı önerilir, ancak bu cihazın kullanımı her zaman kolay değildir ve sosyal yaşamda bazı zorluklara yol açabilir. Ayrıca, burun kemiği eğriliği, burun eti büyümesi veya bademcik büyüklüğü gibi durumlar cihaz kullanımını zorlaştırabilir ve bu durumların cerrahi müdahaleyle düzeltilmesi gerekebilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Alkol ve sigaradan uzak durmak, düzenli fiziksel egzersiz yapmak ve kilo vermek uyku apnesi semptomlarını hafifletmede yardımcı olabilir. Özellikle, boğaz kaslarını güçlendiren egzersizlerin uyku apnesi ve horlama üzerinde olumlu etkileri olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine’de yayınlanan bir çalışmada, düzenli olarak yapılan boğaz ve nefes egzersizlerinin horlamayı yüzde 39 oranında azalttığı ve apne şiddetini olumlu yönde etkilediği gösterilmiştir.
Uyku apnesi, ciddi sonuçlar doğurabilen bir sağlık sorunudur. Erken tanı ve uygun tedavi ile bu riskleri azaltmak mümkündür. Sağlıklı bir uyku için gerekli adımları atmaktan çekinmemek, genel sağlığımız açısından büyük önem taşımaktadır.
