Verilere göre, Türkiye'nin genel aktif yaşlanma endeks değeri 2024 itibarıyla 29,7 olarak hesaplandı.
İstihdam Bileşeni: Zirvede Doğu Karadeniz Var
55-74 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranlarına dayanan istihdam bileşeni endeksi, Türkiye genelinde 27,6 olarak belirlendi. Bu değer, Avrupa Birliği (AB) ortalamasının gerisinde kalırken, Türkiye 6 AB ülkesini geride bıraktı.
Bölgesel olarak en yüksek istihdam endeks değeri 42,2 ile Doğu Karadeniz'de görüldü. Bu bölgeyi sırasıyla 34,8 ile Kuzeydoğu Anadolu ve 32,4 ile Batı Karadeniz izledi. En düşük değer ise 22,3 ile Batı Anadolu’da kaydedildi. İstanbul (24,2) ve Güneydoğu Anadolu (24,5) da alt sıralarda yer aldı.
Cinsiyete göre bakıldığında, istihdam endeksinin erkeklerde 40,4, kadınlarda ise 15,5 olduğu görüldü. Doğu Karadeniz, hem erkeklerde (55,4) hem kadınlarda (28,7) en yüksek değerlere sahip bölge oldu. Erkek ve kadınlar arasındaki farkın en fazla olduğu yer de yine bu bölge olarak öne çıktı.
Topluma Katılım Bileşeni: En Yüksek Değer İstanbul’da
Çocuk ve yaşlı bakımı, gönüllülük faaliyetleri ve siyasi katılım gibi göstergelere göre hesaplanan topluma katılım endeks değeri Türkiye genelinde 12,5 olarak açıklandı. Türkiye bu alanda 5 AB ülkesinin önünde yer aldı.
Bölgeler bazında en yüksek topluma katılım endeksine sahip bölge 17 ile İstanbul olurken, onu 14,3 ile Batı Marmara ve 14,2 ile Ortadoğu Anadolu izledi. En düşük değer ise 9,2 ile Doğu Karadeniz’de görüldü.
Cinsiyet dağılımında, kadınların topluma katılım endeksi (13,3) erkeklerden (11,5) daha yüksek çıktı. Kadınlarda en yüksek değer 19,4 ile İstanbul’da, erkeklerde ise 15,4 ile Ortadoğu Anadolu’da ölçüldü. Cinsiyet farkının en fazla olduğu yer İstanbul, farkın olmadığı tek bölge ise Orta Anadolu oldu.
Bağımsız, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam Bileşeni: Ege Bölgesi Önde
Sağlık hizmetlerine erişim, maddi yoksunluk, fiziksel güvenlik ve yaşam boyu öğrenme gibi kriterlerle oluşturulan bu bileşende Türkiye’nin endeks değeri 65 olarak belirlendi. Bu değerle Türkiye, AB ortalamasının altında kalmasına rağmen 5 AB ülkesinin üzerine çıktı.
En yüksek değere sahip bölge 68,1 ile Ege olurken, onu Batı Anadolu (66,8) ve Doğu Marmara (65,7) takip etti. En düşük endeks değeri ise 59,1 ile Güneydoğu Anadolu’da kaydedildi.
Cinsiyet bazında, erkeklerin endeks değeri 67 iken, kadınlarınki 63,6 oldu. Erkeklerde en yüksek değer 70,6 ile Ege, kadınlarda ise 66 ile yine Ege bölgesinde görüldü. Cinsiyet farkının en fazla olduğu bölge Akdeniz olurken, farkın sıfır olduğu bölge Ortadoğu Anadolu olarak dikkat çekti.
Kapasite ve Elverişli Ortam Bileşeni: En Yüksek Doğu Marmara’da
Aktif yaşlanmayı destekleyen çevresel ve bireysel olanaklara dayanan bu bileşen, 55 yaş sonrası sağlıklı yaşam beklentisi, bilişim teknolojileri kullanımı, sosyal bağlar ve eğitim düzeyine göre oluşturuldu. Türkiye’nin 2024 yılı değeri 46,1 olarak hesaplandı.
Doğu Marmara 51,1 endeks değeriyle listenin başında yer aldı. Batı Marmara (48,4) ve Batı Anadolu (47,7) bölgeleri onu takip etti. En düşük değer 38,9 ile Güneydoğu Anadolu’da ölçüldü.
Cinsiyet dağılımında, erkeklerde endeks 48,4, kadınlarda ise 44,2 olarak tespit edildi. Erkeklerde en yüksek endeks 53,8 ile Doğu Marmara, kadınlarda ise 48,6 ile yine aynı bölge oldu. Cinsiyet farkının en belirgin olduğu yer Kuzeydoğu Anadolu olarak kaydedildi.
