Kelime kökeni tel işçiliğini ifade eden ve bu sanatı 35 yıldır başarıyla icra eden telkari ustası Gabriel Oktay, Mardin ve Midyat bölgesinde yaygın olarak icra edilen bu el sanatının özelliklerini paylaştı. Süryani usta Gabriel Oktay, "Telkari sanatı, 30 mikron ile 18 mikron arasındaki incelikte işlenen telin şekillendirilmesiyle ortaya çıkan bir isimdir. Midyat'ta genellikle gümüş, Mardin'de ise altın kullanılmaktadır. Bu sanat genellikle Süryaniler tarafından icra edilir. Zamanla değişen moda motifleri, telkari modelini genişletmiştir. Eskiden gelinler için gümüş kemer talep edilirdi. Bu, telkari el işçiliği sanatının ilerlemesine katkı sağladı ve hala devam etmektedir" dedi.
Amcasından devraldığı bu sanatı sürdürdüğünü belirten Oktay, "Bu mesleği 8 yaşında amcamın yanında öğrenmeye başladım. Şu anda 45 yaşındayım ve hala bu sanatı devam ettiriyorum. Amcam kuyumcu ustasıydı, ondan öğrendim. Şimdi biz de bu sanatı gelecek nesillere aktarmaya çalışacağız. Sabır isteyen bir meslek, herkesin yapabileceği bir iş değil. Sabırsız insanlar için uygun değil. Bu iş biraz sabır gerektirir, arada ufak tefek zorluklar yaşanabilir. Kimyasal maddelerle çalışıyoruz. İnsanın ruhunu besleyen bir sanat. Bu sanatı sevenler, işleyenler, hem sabır öğreniyorlar, hem de insan ilişkilerinde daha başarılı oluyorlar. İnsanın ruhunu okşayan bir sanat diyebilirim" şeklinde konuştu.
El işçiliği olması nedeniyle 40 yaş üzeri turistlerin daha fazla ilgisini çektiğini söyleyen Oktay, "Turistler ilgi gösteriyor ancak çok ince bir sanat olduğu için sürekli kullanıma uygun takılar değil. Bu yüzden bazıları beğeniyor, bazıları beğenmiyor. 40 yaş üzeri müşterilerimiz, telkari gibi ince el sanatlarına daha çok önem verdikleri için bu motifleri tercih ediyorlar. Döküm adını verdiğimiz, el işçiliği gerektirmeyen modeller var. Tabii ki onlarında varlığına ihtiyaç var. Çünkü günümüzde el sanatları aşırı maliyetli olduğu için çok yüksek fiyatlı oluyor. İnsanlar alamıyor" dedi.
Çırak bulmakta zorlanıyorlar
Çırak bulma konusunda yaşadıkları sıkıntıya değinen Oktay, "Çırak yetiştirmek artık çok zor. Günümüzde çocuklar maalesef sanata ilgi göstermiyor. Sabır gerektiren bir iş olduğu için herkes okuma peşinde. Eğer herkes mühendis olursa, sanat yapacak kimse kalmaz. Üniversite eğitimlerinin yanı sıra mesleki eğitimlere daha fazla önem verilmesi gerekiyor. Sadece telkari sanatında değil, diğer sanatlarda da çırak yetiştirecek insan bulmak zor" dedi.
