Kutbiyye Medresesi, 1150’li yıllarda Kutbettin El-Gazi tarafından inşa edilmiş olup Harzem Bölgesi günümüz tabiriyle Kızıltepe ilçesine bağlı Ğurs Vadisi’nde yer almaktadır.
Konu hakkında konuşan Mardin Medreseler Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı İbrahim Yüksel, uzun uğraşlar neticesinde keşfedilen Kutbiyye Medresesi'nin de tescillenerek, böylelikle Mardin genelinde 8 medresenin tescil listesine girdiğini kaydetti.
“Kayıp olan onlarca medresemizden bir tanesiydi”
Uzun uğraşlar sonucu Kutbiyye Medresesi’nin keşfedilerek tescil sınıfına girdiğini nakleden Yüksel, “Kutbiyye Medresesi’ni Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu uzmanlarının samimi çabaları sayesinde çok şükür tescil etmeyi başardık. Kayıp olan onlarca medresemizden bir tanesiydi. Tarih kitaplarında bile yıkıldığı yazılıyordu. Ancak okuduğumuz kitapların tarihlerine göre izini sürerek, Harzem bölgesinde günümüz tabiriyle Ğurs Vadisi civarında kalıntılarına rastladık. Orada yaşayanların da naklettiği bilgilerle okuduğumuz kitaplardaki bilgileri birleştirdik. Ardından Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na müracaat ederek tescilini sağladık.” şeklinde kaydetti.
Yüksel, Kutbiyye Medresesi’nin tarihçesine değinerek, “Kutbiyye Medresesi, 1150’li yıllarda Kutbettin El-Gazi tarafından inşa edilmiş bir medresedir. Kutbettin El-Gazi, bununla beraber Ulu Cami ve Hatuniye Medresesi’ni medeniyetimize ve Mardin’e kazandırmıştır. Hatuniye Medrsesi’nin inşaatını başlatmış ama Nasruddin Ahmet Artuk Aslan tamamlamıştır. Kutbettin El-Gazi, Mardin’in inşasında büyük katkısı olan devlet başkanlarından biridir. Kutbiyye Medresesi’ni inşa edip tamamladıktan sonra müderris kadrosunu kurması için Endülüs’ten bir müderris getirdiğini kitaplardan öğreniyoruz. Muhteşem bir bilinçle devrin en yüksek bilim merkezlerinden müderris getirerek medresesinin müderris kadrosunu kurdurmuş. Kutbiyye Medresemiz şu an harabe vaziyette olup yıkılmaya yüz tutmuş bir halde bulduk. Yetkili kurumlarımıza medresenin restorasyonu için talebimizi ilettik. İnşallah çok yakında restorasyon süreci başlatılıp Mardin’imize bilim, kültür, sanat, teknoloji beşikliği yapmış medreselerimizin turizm ve kültür dünyamıza da kazandırılmasını hep birlikte görmeyi umut ediyoruz.” ifadelerini kaydetti.
“62 medreseden 45 tanesini şu an bulmuş durumdayız”
Mardin’de 62 medreseden 45’ini tespit ettiklerini belirten Yüksel, “Mardin’de toplamda 62 medrese tespit ettik. Şu ana kadar 45 tanesinin isim ve mekânını tespit ettik. 3 tanesinin mekânını tespit ettik ama ismini bilmiyoruz, 4 tanesinin ismini biliyoruz fakat mekânları kayıp durumda. Ancak toplamda 62 medreseden 45 tanesini şu an bulmuş durumdayız. Araştırmalarımız devam ediyor. Yayın kurulumuzun kitap tercüme çalışmaları da devam ediyor. Kitap tercümelerini den de süreceğiniz izlerle çok sayıda bulacağımız kayıp medresemiz olduğunu düşünüyoruz. Kültür Varlıkları Koruma Kurulunda ise bugüne kadar tescil edilmiş medrese ismiyle tanımlanmış yapı sayısı Kutbiyye Medresesi ile beraber maalesef henüz 8’dir. Onların da bir an evvel hızlı bir şekilde tamamlanması için çalışmalarımız devam edecektir.” şeklinde ifade etti.
