Zerzevan Kalesi, Çınar ilçesi Diyarbakır-Mardin Karayolu üzerinde bulunuyor ve tarihi Asur Dönemi'ne kadar uzanıyor. Roma Dönemi'nde (MS 198-235) askeri yerleşim olarak inşa edilen kalenin güney alanında, kamu yapıları, gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, arsenal ve kaya sunağı gibi mimari kalıntılar bulunmaktadır. Kuzeyde ise cadde-sokaklar ve konutlar yer almaktadır. Kalede, su sağlayan kanallar, sunu çanakları, taş ocakları ve nekropol alanında kaya mezarları ve tonozlu mezarlar dikkat çekmektedir. Kalede yapılan kazılar sayesinde birçok eser gün yüzüne çıkarılmıştır.
Jandarma personeli, 24 Mayıs 2022 tarihinden itibaren Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı'nın güvenliğini sağlamak üzere görevlendirilmiştir. Aşağıkonak Karakol Komutanı Jandarma Kıdemli Başçavuş Mustafa Gökçen, bu alanın bölgenin ve ülkenin tanıtımı ve turizmi açısından büyük öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Yılda yaklaşık 400 bin kişinin ziyaret ettiği bu alanın korunması ve kaçak kazı ve eser kaçakçılığının önlenmesi jandarma personelinin öncelikli görevidir.
Zerzevan Kalesi'nin önemi arttıkça, ziyaretçi sayısının artacağı öngörülmektedir. Eylül ayında tamamlanacak olan Ziyaretçi Karşılama Merkezi'nin hizmete girmesiyle birlikte yılda en az 1 milyon yerli ve yabancı turistin Zerzevan Kalesi'ni ziyaret etmesi beklenmektedir. Karşılama merkeziyle birlikte faaliyete geçecek olan Jandarma Asayiş Noktası, alanın emniyet ve asayiş hizmetlerini daha etkin bir şekilde sağlamayı amaçlamaktadır.
Jandarma Astsubay Kıdemli Çavuş Hakan Keskinkılıç, Zerzevan Kalesi'nde 24 saat esasına göre personel tarafından güvenlik önlemlerinin alındığını ve emniyet ve asayiş hizmetinin arazi tipi UTV aracıyla sağlandığını belirtmiştir. Alan, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer almakta olup, 24 Mayıs 2022 tarihinden itibaren jandarma personelinin görevlendirilmesiyle korunmaktadır.
Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, alanın 24 saat boyunca Türkiye'nin en iyi korunan arkeolojik alanlarından biri olduğunu ve kalıcı bir karakolun inşa edildiğini belirtmiştir. Jandarma Genel Komutanlığı'nın alanın korunması ve ziyaretçilerin güvenliği için önemli bir rol oynadığını ifade etmiştir. Bu, arkeolojik bir alanda karakol kurulmasının ilk örneğidir ve jandarma, tarihi ve kültürel varlıklara sahip çıkma ve zarar vermek isteyenlerle mücadele etme görevini üstlenmektedir.
