Uzmanlar, teknolojiye olan aşırı bağımlılığın doğal hafıza işlevlerimize zarar verebileceğine dair endişelerin giderek arttığını belirtiyor. Dijital bağımlılığın, bilgiyi saklama ve hatırlama yeteneğimiz üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çeken Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Burhan Pektaş, yapay zeka ve dijital araçların bilişsel işlevlerimizi nasıl etkilediğini değerlendiriyor.
Yapay Zeka ve Dijital Araçların Hafızamıza Etkisi
Prof. Dr. Burhan Pektaş, yapay zekanın ve dijital araçların bilişsel işlevler üzerindeki etkilerinin her zamankinden daha fazla tartışıldığını vurguluyor. Pektaş, "Akıllı telefonlara, yapay zeka destekli uygulamalara giderek daha fazla güveniyoruz. Bu durum, bilişsel yükümüzü azaltarak mı yoksa doğal hafızamıza zarar vererek mi bize yardımcı oluyor?" diye soruyor.
Teknoloji savunucuları, dijital araçların ve yapay zekanın, rutin görevleri verimli bir şekilde yerine getirerek hafızamızın yükünü azalttığını ileri sürüyor. Bu sayede bireylerin daha karmaşık görevlere odaklanabileceğini belirtiyorlar. Ancak, Pektaş'a göre, bu teknolojilere aşırı güvenmenin doğal hafıza işlevlerimize zarar verebileceğine dair endişeler de mevcut.
Dijital Amnezi: "Google Etkisi"
Pektaş, "Dijital Amnezi" veya "Google Etkisi" olarak bilinen olgunun, insanların internette kolayca arayabilecekleri bilgileri hatırlama olasılıklarının daha düşük olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Dijital araçların hafıza üzerindeki etkisinin çok yönlü olduğunu ifade eden Pektaş, bu araçların bilişsel yükümüzü azaltma ve üretkenliği artırma potansiyeli taşırken, aynı zamanda doğal hafıza yeteneklerimizi aşındırma riski taşıdığını vurguluyor.
Dijital Araçları Akıllıca Kullanmak
Pektaş, teknolojiyi dengeli ve akıllıca kullanmanın önemine dikkat çekiyor. "Google Etkisi" kavramının, dijital araçları kullanma ve bilişsel sağlığı koruma konusunda dengeli bir yaklaşım gerektirdiğini ifade ediyor. Ayrıca, dikkat ve hafıza arasındaki ilişkinin bilişsel psikolojinin temel bir unsuru olduğunu ve bu sürecin optimize edilmesiyle hafıza yeteneklerinin geliştirilebileceğini belirtiyor.
Son olarak, Pektaş, bilgi çağında başarılı olabilmek için eleştirel düşünmenin ahlaki değerlerle birleştirilmesi gerektiğini, bu sayede bilinçli ve etik kararlar almanın mümkün olacağını ifade ediyor.
