Yazar: Musa ÇELEBİ
-------
Yedi Bela lakaplı, Mehmet ve Ahmet Arcak kardeşler köylerde hayvan beslerlerdi, köylülere destek çıkar. Satın aldıkları her köyde Nazır (işlerinde yürütmekle görevlendirilen kişi) vardı.
Nazır’ları ilk başta sâdıktı. İşleri yürütürdü.
Nazır isimleri, İbrahim umumi vekili idi, Davut usta makineleri tamir ediyordu.
Mehmet ve Ahmet Arcak kardeşler satın aldıkları ve kiraladıkları köylerde Sulama kanalları yapmışlar. Tarlalarında Çeltik (Pirinç) ekimi yapılmıştır.
Edinilen bilgilere göre, Mehmet Arcak, Derbent aşağısından, Çemihanı (Savur) nehri yanındaki Pınarbaşı (Meteri) Aluç ve Karacık ortasına sulama kanalı yaptılar. Pınarbaşı (Meteri) toprağı kiralamışlardı. Meteri köyünde M Nuri'yi Arıf Ay ile dostlukları olup, kiralamışlar.
Mehmet ve Ahmet Arcak kardeşler, Pınarbaşı toprağına işçileri götürür. Kırmızı Kağıt 10 lira toprağa bırakır. 10 lira bu toprağı dere seviyesine indirir mi? İşçiler deler. Der. Mehmet Arcak, işçilere günlük 2 lira yevmiye ile, Çemihani (Savur çayı) Sulama kanalı açmaya devam eder. Hergün işçi yevmiyesi peşin öder, ve işçilerin başında bekler. İşçiler Hergün peşin parasını alınca, daha iyi çalışırlar.
MÜHENDİSLİK İŞİ YAPMIŞLAR
Mehmet ve Ahmet Arcak, kanal su seviyesi tespiti için, mühendisler gibi, su terazisi kullanılır.
Yaklaşık 15 km sulama kanalı yapmışlar
Arcak kardeşler. Sulama kanalını, Bismil’in Pınarbaşı (Meterê) ve Gedikbaşı (Qerepêç), Balcılar, Aşağıoba, Bayındır,sınırlarından geçerek, Aluç (Aluzê) ve Karacık Köyüne Kevrizina’da tünel açarak suyu dökmeyi başarırlar, o zamanın şartlarında binlerce dönüm arazi suya kavuştururlar.
Arcak kardeşlerin yaptığı kanallar hala mevcuttur.
HARİKA SULAMA KANALI YAPTILAR
Bismil havzasına doğru akışa geçen Çemi Hanı (Savur Çayı) Sulama kanalı Derbent Köyü, Pınarbaşı (Meterê) Köyü ve Gedikbaşı (Qerepêç) Köyü sınırlarından geçerek, Aluç (Aluzê) ve Karacık Köyü civarına kadar toprakları su ile buluşturdular.
Böylece binlerce dönüm pirinç tarlası ekmeye başladılar.
Arcak Kardeşler sadece Barava değil, Koperi ve Mirkulyan’da 24 bin dönüm arazı suya kavuşturdular. O tarlarda Çeltik (Pirinç) ektiler.
Nehir ve Çayın getirip biriktirdiği bu bereketli alüvyal ve kolüvyal topraklar tarımsal faaliyetler için ideal ortamlar oluşturdular.
Milyarlarca para kazandılar.
Bismil’de köy satın aldılar. Karacık köyünü Mala Hesenefendi ailesinde 8.000 lira’ya köyü satın aldılar.
Aluç köyü de satın aldılar. Mirkülyan köyü ve Koperi köyü satın aldılar.
Devletten de Bismil ilçesinin ‘Rüzgar’ icar ettiler.
Devamı gelecek
Sonraki 3 bölümde, Arcak kardeşler yoğun şikayetler üzerine 1950 yıllarında mahkemeye nasıl çıkarıldı.
Mahkemede ne konuştular.
DİĞER BÖLÜMLER
1 bölüm
https://www.bismilhaber.com.tr/duyulmamis-ilginc-bilgi-devletten-ruzgari-icar-alan-diyarbakirli-yedi-bela-kardesler-k
HABER LİNKİ SON BÖLÜM
https://www.bismilhaber.com.tr/duyulmamis-ilginc-bilgi-devletten-ruzgari-satin-alan-diyarbakirli-yedi-bela-kardesler-kim-4-ve-son-bolum
3 bölüm
https://www.bismilhaber.com.tr/duyulmamis-ilginc-bilgi-devletten-ruzgari-satin-alan-diyarbakirli-yedi-bela-kardeslerin-hikayesi-3-bolum
