Zerzevan Kalesi, Roma İmparatorluğu döneminde bölgedeki önemli askeri garnizonlardan biriydi. Kalede, 1200 metre uzunluğunda sur, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı, yer altı kilisesi, 400 kişinin sığacağı yer altı sığınağı, gizli geçitler ve Mithras tapınağı gibi önemli yapılar bulunuyor.
2014 yılından bu yana yürütülen kazılarda, kalenin oldukça önemli bir yerleşim yeri olduğu ortaya çıkarıldı. Bu yılki kazılarda ise, Mithras tapınağının yakınında 1800 yıllık ameliyat aletleri bulundu.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, yaptığı açıklamada, kalede bu yıl önemli bulgulara rastladıklarını söyledi.
Coşkun, "Bulgulardan en önemlisi yeni ortaya çıkarılan ameliyat aletleri. Burası bir Roma garnizonu ve askeri yerleşim. Lejyon grubundan 1200 asker burada kaldı. Askerlerle hareket eden profesyonel doktorlar var. Burada muhtemelen birçok operasyonlar yapılıyor. Hem savaş zamanı hem de antrenmanlar sırasında yaralanmalar oluyor. Bu nedenle büyük bir ameliyathane olmalı. Bu ameliyathaneye ait olan bu aletler kutsal alanda ortaya çıkarıldı. Bunlar küçük ve 12 santimetre civarında. Bu aletlerin iki tarafı da kullanılıyor. Çünkü zamanla yarışıldığı için genelde ameliyat aletleri 2 taraflı yapılıyor. Bir tarafı delmek, diğer tarafı da deriyi kaldırmak ve kesme için kullanılıyor. Önemli ameliyatlar bu aletler kullanılarak yapılıyor." dedi.
Aletlerin bronzdan yapıldığını ve oldukça keskin olduklarını belirten Coşkun, "Mutlaka bu operasyonların yapıldığı hastane de ortaya çıkarılacak. Bu yılki çalışmalarda iki alet bulduk. Askeri yerleşimlerde askeri yaralanma olduğu için bu tip aletlerden kazılar devam ettikçe çok sayıda bulacağız. Kalede binlerce eser ortaya çıkarıldı, bulduğumuz ameliyat aletleri 1800 yıllık. Amacımız tedavilerin ve ameliyatların yapıldığı mekanı ortaya çıkarmak. 3000 yıl öncesine ait de birçok eser bulduk. Binlerce eserin sergileneceği müze projesini yakında başlatmayı planlıyoruz. Kalenin girişinde yapılacak bu müzede eserler sergilenecek." diye konuştu.
Coşkun, bu yıl 400 bin kişinin ziyaret ettiği kalede, gelecek yıl en az 1 milyon ziyaretçiyi ağırlayacak şekilde çalışma yürüttüklerini aktardı.