Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama Araştırma Merkezi ve AFAD Başkanlığı, Obruk Eylem Planı kapsamında tehlike ve risk haritasının güncellenmesiyle ilgili çalışmalarını sürdürüyor.
Yürütülen çalışmalarla duyarlılık haritasının (obruk oluşma potansiyeli olan bölgelerin haritası) çıkarılmasının ardından potansiyeli yüksek alanlardan düşük alanlara doğru haritalar oluşturulacak.
Tehlike ve risk haritası ile obrukların yerleşim yerlerine, tarım alanlarına ve bölgeye yapılacak yatırımlara etkisinin belirlenmesi amaçlanıyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Türkiye'nin karstlaşmaya (Bir dizi fiziki kimyasal süreçler sonucu eriyebilir kayaçların aşınması olayı) uygun kayaçlarla kaplı olduğunu söyledi.
Konya Kapalı Havzası'ndaki Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde'yi kapsayan alanda obrukların öteden beri oluşmaya devam ettiğini anımsatan Arık, Anadolu'nun farklı bölgelerindeki illerde de obruk oluşumlarının artış gösterdiğine dikkat çekti.
“Diyarbakır, Bitlis ve Batman'da obruklar oluşmaya devam ediyor”
Son haftalarda Konya'nın dışında da birçok ilden obruk oluşumu haberleri aldıklarını belirten Arık, şunları kaydetti:
"Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Yozgat, Sivas, Diyarbakır, Bitlis ve Batman'da obruklar oluşmaya devam ediyor hatta Erzurum'da ve Şanlıurfa'da obruklar oluştuğunu biliyoruz.
Batı Anadolu'da Denizli'den sonra Manisa'da da obruklar görülüyor. Geçmişten beri oluşan obruklarla birlikte, obruk tehlikesi bulunan il sayısını geçtiğimiz yıl AFAD'la 16 olarak belirledik. Bu illerin büyük çoğunluğunda da bu yıl obruklar görüldü.
DİYARBAKIR VE 15 İLE UYARI
Bu iller (obruk tehlikesi bulunan iller) Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa'dır."
Arık, belirlenen 16 ilde obrukların oluşmaya devam edeceğini öngördüklerini kaydetti.
"YER ALTI SU SEVİYESİ DÜŞTÜKÇE YER ALTINDAKİ BOŞLUKLARIN BOYUTLARI DA BÜYÜYOR"
Obrukların karstik yeryüzü şekli olduğunu ve yer altında devam eden dinamik bir sistem olarak düşünülmesini gerektiğini anlatan Arık, şöyle konuştu:
"Yer altındaki birbiriyle bağlantılı boşluklar, mağaralar daha da genişleyebiliyor. Yer altı su seviyesi düştükçe yer altındaki boşlukların boyutları da büyüyor.
“KURAKLIK ORADA BİR YAN ETKİ”
Daha sonra büyüyen boşluklar üzerindeki örtü yükünü taşıyamayacak derecede genişlediği zaman obruklar oluşuyor. Yani kuraklık orada bir yan etki olarak söylenebilir.
Obrukların oluşmasının esas sebebi, karstlaşmaya uygun kayaçların olması ancak kuraklık, iklim değişikliği, aşırı yer altı suyu kullanımı buna eklendiği zaman süreç aleyhte gelişiyor ve obruk oluşumu giderek artıyor."
