Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan "Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Yeniden İmar ve Gelişme Raporu"na göre, Kahramanmaraş merkezli depremler, 120 bin kilometrekarelik bir alanı etkileyerek 14 milyondan fazla insanı doğrudan vurdu.

Deprem sonrası kara, hava ve deniz ulaşımı ile haberleşme altyapısında önemli iyileştirmeler yapıldı. Bölgedeki yollar onarılarak, trafik güvenliği için sinyalizasyon, oto korkuluklar ve işaretlemeler yenilendi. Ayrıca köprüler bakım ve onarımdan geçirildi, deprem sismik takviye izolatörleri değiştirildi ve tünellerin yapısal olmayan hasarları giderildi.

Kara yolları ve otoyollarındaki hasarların onarımı için 22,9 milyar liralık yatırım planlanırken, bu alanda 2024 sonu itibarıyla yaklaşık 12,7 milyar lira harcandı. Hatay'da 52 kilometrelik kara yolu onarımı ve 4 sanat yapısı işi için 7,08 milyar liralık bir pay ayrıldı.

Yeni yerleşim yerleri için yapılan imar ve bağlantı yolları içinse 33,2 milyar liralık bir yatırım öngörülüyor. Bu alanda 2024 sonu itibarıyla yaklaşık 15,3 milyar liralık harcama yapıldı.

Deniz Yapılarına Yatırım

Afet bölgesindeki kıyı tesislerinin onarılmasına yönelik projelendirme çalışmaları tamamlandı. Hatay'da bir trafik gözetleme istasyonu ve bir fenerdeki hasar için yaklaşık 31 milyon liralık yatırım yapılacak. Ayrıca, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yürütülen "Madenli Yat Limanı ve Su Sporları Merkezi Projesi"nin ihalesi gerçekleştirildi. Hatay’da deniz yapıları için 705,4 milyon lira ayrılırken, geçen yıl bu alanda 311,7 milyon lira harcama yapıldı. En büyük harcama ise sahil tahkimatı için gerçekleştirildi.

Havalimanları İçin Yatırım

Deprem sonrası havalimanlarındaki hasarların giderilmesi amacıyla 16,2 milyar liralık bir yatırım planlanırken, 2024 sonu itibarıyla yaklaşık 8 milyar lira harcama yapıldı.

Demir yolu hatlarında da önemli yatırımlar yapıldı. 34,2 milyar liralık yatırım planlanırken, 2024 sonu itibarıyla 18,6 milyar lira harcama gerçekleştirildi. En büyük harcama, Gölbaşı-Malatya-Elazığ ve Malatya-Çetinkaya demir yolu hatlarının alt ve üstyapı, elektrifikasyon, köprü ve sinyalizasyon işlerine yapıldı.

Haberleşme Altyapısına Yatırımlar Devam Ediyor

Depremde zarar gören haberleşme altyapısının yeniden inşası için de çalışmalar hızla sürdürülüyor. Sabit telefon, mobil şebeke ve internet erişimi gibi hizmetlerin genişletilmesine yönelik projeler gerçekleştirildi.

Eylül 2024 itibarıyla deprem bölgesinde sabit telefon hat sayısı 780 bin 940’a, mobil telefon abone sayısı ise 13 milyon 336 bin 561’e yükseldi. Sabit genişbant internet abone sayısı 2 milyon 94 bin 261, mobil genişbant abone sayısı ise 11 milyon 756 bin 229 olarak kaydedildi. Ayrıca, fiber-optik kablo uzunluğu 71 bin 666 kilometreye çıktı.

Bu süreçte, haberleşme altyapısında 6,5 milyar lira hasar oluştuğu belirlendi ve hasarın giderilmesi için 7,7 milyar liralık yatırım yapıldı.

Posta Hizmetleri ve Ekonomik Destek

Deprem sonrası bölgedeki posta hizmetlerinin normale dönmesi, sosyal desteklerin ulaşması ve e-ticaret altyapısının devam ettirilmesi için önlemler alındı. Kiralanan mobil araçlar için 7,2 milyon lira, konteyner ve makine teçhizatı için ise 21,1 milyon lira harcama yapıldı.

Deprem sonrası haberleşme altyapısında yapılan harcama 2024 sonu itibarıyla 90,8 milyon lira olarak kaydedildi.

Kaynak: AA