Yüksek faturalar, kesilen cezalar, destekleme ödeneklerine el koyma nedeniyle Dicle Elektrik Dağıtım AŞ. (DEDAŞ) ile bölge çiftçisi arasında son yıllarda gerginlik yaşanıyor. 'Kaçak elektrik kullanılıyor' gerekçesiyle uygulanan elektrik kesintileri ise bölge halkını da mağdur ediyor.
Geçtiğimiz günlerde DEDAŞ tarafından çiftçilere gönderilen son mesaj çiftçilerin şimdiden endişelenmesine neden oldu. Çiftçi, yaz ayları gelmeden kara kara düşünmeye başladı.
DEDAŞ, Mardin, Urfa ve Diyarbakır başta olmak üzere bölgede çiftçilik yapanlara gönderdiği mesajda, enerjide uygulanan yüzde 35’lik indirimin yılbaşından itibaren sona ereceğini açıkladı.
Gazete Duvar’dan Vecdi Erbay’a konuşan Mardin Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, "Çiftçi faturaları ödemekte zaten zorlanıyordu, şimdi hiç ödeyemeyecek" diyerek alınan karara tepki gösterdi.
Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu ise “Bu karar çiftçiyi öldürür, geri alınsın” dedi.
'Kalıcı çözümler bulunması lazım'
Mikail Erbeyi, çiftçiye enerji desteği kararının 5 yıl önce alındığını hatırlattı. Erbeyi, "Çiftçi ile DEDAŞ arasındaki sorunları çözmek için 5 yıl önce Urfa'da bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda alınan karara göre hükümet, DEDAŞ'ın çiftçiye kestiği elektrik faturasının yüzde 65'ini karşılayacaktı. Sonra bu destek yüzde 35'e indi ve 5 yılın sonunda DEDAŞ, faturanın tamamını çiftçiden tahsil edecek" İfadelerini kullandı.
DEDAŞ'ın yüksek faturalarla, icra kararlarıyla, elektrik kesintileriyle çiftçileri bezdirdiğini belirten Erbeyi, "Çiftçi faturaları ödemekte zaten zorlanıyordu. Şimdi hiç ödeyemeyecek" diye konuştu. Erbeyi, "Kimse meseleye çözüm odaklı yaklaşmıyor. Çiftçinin işi bu kararla daha zor olacak. Enerji çok pahalı faturalar çok yüksek geliyor. Zaten kazanamayan çiftçi faturasını ödeyemeyecek, DEDAŞ elektrik kesecek, icra gönderecek. Çiftçilerin sorunlarına kalıcı çözümler bulmak gerekiyor. Çiftçilerin üretebilmesi için desteğe ihtiyacı var" Şeklinde konuştu.
Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, yerel seçimden sonra DEDAŞ'ın baskısını artıracağını tahmin ettiklerini söyledi. Erbeyi, desteğin devam etmesini talep ettiklerini belirtti.
İskenderoğlu: destek 5 yıl daha devam etsin
Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, elektrik özelleştirildikten sonra çiftçilere devlet tarafından yüzde 65 elektrik desteği verildiğini, sonraki yıllarda bu desteğin yüzde 45'e ve sonunda yüzde 35’e indiğini hatırlattı. İskenderoğlu, "DEDAŞ Diyarbakır’da yaşayan çiftçilerimize mesaj göndererek elektrikte uygulanan yüzde 35’lik indirimin yılbaşından itibaren kaldırılacağını duyurdu. Çiftçilerimiz zaten üretimde zor günler yaşıyor, artık kazanımı sıfıra inmiş durumda. Çiftçiler, elektrik desteğinin 5 yıl daha uzatılmasını istiyor" Dedi.
'Bütün çiftçiler icralık olacak'
Çiftçilerin destek almasına rağmen elektrik faturalarını ödemekte zorluk yaşadığını belirten İskenderoğlu, "Bu destekleme de kalkarsa çiftçi artık hiçbir şey yapamaz duruma gelecek. Çiftçilerin devlet desteğine ihtiyacı var. Gelişmiş ülkeler, bütün yatırımlarını tarıma yaparken bizim ülkemiz ise tarıma sırtını dönmüş durumda. Bu desteklerin kesilmemesi lazım, eğer bu destekler kesilirse üretim yapan bütün çiftçiler icralık olacaklar. Hükümetin acil bir şekilde bu kararın önüne geçip enerji desteğini 5 yıl daha uzatması gerekmektedir" İfadelerinde bulundu.
“Sulama elektrik ile yapılıyor, elektrik enerjisi çok pahalı”
Bölgedeki insanların geçim kaynaklarının başında tarım geliyor. Verimli topraklarda pamuk, mısır, buğday arpa ve mercimek üretiliyor. Sadece Mardin'de 3 milyon dekarlık tarımsal arazi bulunuyor ve arazilerin yüzde 70’i yeraltı suları ile sulanıyor. Çiftçi ile DEDAŞ, burada karşı karşıya geliyor. Çünkü sulamanın yapılabilmesi için elektrik enerjisine ihtiyaç duyuluyor ve elektrik enerjisi çok pahalı.
Yüksek maliyetler ve düşük taban ücretlerinin yanı sıra bölge çiftçisinin yaşadığı en büyük sorun, DEDAŞ'ın belirlediği yüksek elektrik faturaları ve kestiği cezalar.
Tarımsal üretimin elektriğe bağlı olduğu bölge kentlerinde çiftçiler, DEDAŞ’ın uygulamaları nedeniyle üretim desteklemelerini de alamıyor. Bu da son yıllarda birçok kişinin çiftçiliği bırakmasına neden oldu.
Kızıltepe Çiftçiler Derneği'ne göre son 5 yılda kent genelindeki 6 bin dolayındaki çiftçinin yüzde 15’i ekim yapmayı bıraktı. Yüksek elektrik faturaları, trafolara el konulması, ‘kaçak tüketim bedeli’ adı altında kesilen yüksek cezalar, tarımdan uzaklaşma gerekçeleri arasında yer alıyor.
