18 Kasım 1991 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü. 1992 yılında belediye seçimi yapıldı. 12 Kasım 2012'de TBMM’de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile mahalle oldu. 2014 yerel seçimler Tepe mahalle statüsü kazandığı için seçimler olmadı.
Tepe eski belediye hizmetlerinde şimdi fazla yararlanmıyor.
Tepe, Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Türkiye Cumhuriyetinde bir mahalledir.
Coğrafi olarak Güneydoğu Anadolu bölgesinde ve Zaman Dilimi: UTC+03.00 ( TSİ), İl alan kodu: 412 Posta kodu: 21520
BİSMİL’DE SÖZÜ GEÇEN TEPABARAVA
Bismil ilçesi güzel bir mahallesi ve önemli bir tahıl merkezi olan, Tepe kazasında görünenden çok görünmeyenin peşine düşmemiz gerektiği aşikâr.
Dicle’nin suları merakı kışkırtır, hayali coşturur. Bir kıyıdan İpek Yolu kervanları ilişir gözümüze, diğer kıyıdan Ziyarettepe, Heremiuse, Karevelyan yontma taş çağı insanları el sallar. Bir pamuk tarlasının kıyısından, Tepe kazasında höyüklerinden birine bakmak, küçük acılarımızı hafifletebilir, dertlerimizi unutturabilir.
TEPE BELDESİ ZİYARETTEPE HÖYÜĞÜ - Eski adı Bahremki veya Tepe-yi Barava olan Tepe Beldesi tarihi Asurlulara dayanan eski yerleşim yerlerinin bulunduğu bir beldedir.
Ziyaret Tepe’de kazı çalışmalarında, Asurluların Eyalet başkenti olduğu tespit edilmiştir. Eyaletin Adı Tushan idi.Tushan'a ilk yerleşimin beşbin yıl önceye dayanıyor. M.Ö 900 yılında (3924 yıl önce) bölgeye yerleşen Asurluların M.Ö 610 yılına kadar hüküm sürüyor. 'M.Ö 612 yılında Asur Başkenti Ninova, Babiller ve Medler tarafından istila edildikten kısa bir süre sonra burası da (Tushan) yıkılıyor.
ŞEYH MUHAMMED TÜRBESİ
Ziyarettepe adını, Şeyh Muhammed türbesinde alır, Eski Tepe (Bahremki) döneminde yaşadığı ifade edilen;
İşte o dönemde yaşayan yani 600 yıl önce vefat eden, Evliya olan ve o zaman bölge halkına İslamı anlatan, Şeyh Muhammed türbesi vardır.
Bu türbeye Tepe’liler şimdide ziyaret ediyor.
HEREMİ USE
Diyarbakır'ın Bismil ilçesindeki Hakemi Use Kazısı'nda günümüzden 8 bin yıl öncesine ait,birbirine sarılı kadın ve erkeğin olduğu ve sevgili oldukları belirtilen bir çiftin mezarı bulundu.8.000 yıl öncesine ait;
İşte Dünyanın en eski sevgililer (evli olabilir) Tepe beldesinde bulundu.
TEPABARAVA
TEPABARAVA ismi Osmanlı kayıtlarda da geçiyor. Mardin bölgesinde aralarında Barava, Surguçi, Dereveri, Kose, Tat, Erbani, Kika, Xelecan, Daqori, Qelendara, Omeriya, Mahalmi, Eliki, Dasika, Dermemka, Hesar, Kercaz, Memika, Hesena, Dorika, Ernas gibi 40 aşiretten bir kaç isim kayıtlarda geçmektedir.
KİKAN VE BAHREMKİ ( TEPE) AŞİRETİ BİRBİRİNİ DESTEKLEMİŞ YIL: 1804
Osmanlı kayıtlarda geçen;
Bazı asiretler birbirleri ile sürekli olarak mücadele içerisinde olduklari halde, bazıları birbirlerine destek olmak suretiyle faaliyet göstermislerdir.
Mesela Kiki aşireti, Behramki aşireti tarafından desteklenmiştir. Mardin voyvodasi Ali Aga tarafından Bağdat Valisi Ali Paça'ya gönderilen 14 Haziran 1804 M.(5 Rebiül-evvel 1219 H.) tarihli kaimeye göre;
Kiki asiretinden Yusuf Aga ile oğlu Sadun yakalanarak hapsedilmiş, köylerinde bulunan malları da zapt edilmiştir. Ancak Behramki aşiretinden bazi süvari ve tüfenkçilerin dağdan üzerlerine gelerek emval ve eşya yüklü deve ve davarları zapt etmeleri uzerine, bu süvarilerden 40 neferin yakalandigi ancak bu emvallerin karadan kurtulan aşiretlerin elinde yağma ve telef edildiği bildirilmistir.
Bu aşiretlerin Diyarbekir kapısına vardıklarında atlarını sürerek aşirete mensup mahpus edilenlerin salıverilmesi istenilmistir.
YENİ TEPABARAVADA ÇIKAN ÜNLÜ KİŞİLERİ:
1-GENERAL MEHMET REŞAT GÜLEKEN
Mehmet Reşat Güleken,1924 Tepe doğumlu.
1941 yılında Kuleli Askeri Lisesinden mezun oldu.
1944 tarihinde Kara Harp Okulunu bitirerek Topçu Teğmen oldu.
1970 tarihinde Tuğgeneral,1976 tarihinde Sarıkamış 9. Tümen komutanı Tümgenerale yükseldi. Başarılı hizmetlerde bulundu.
Emekliliğinde Gazetelere yazı yazmıştır. Emekli Tümgeneral Mehmet Reşat Güleken bir yazısı;
Mehmet Reşat Güleken, “Türkiye’de 12 Eylül ve Sonrası”, Milliyet, 22 Eylül 1980 s. 2 yazısı:
Milliyet Gazetesi Düşünenlerin Düşünceleri başlıklı yorum köşesi için 22 Eylül 1980 tarihinde de Emekli Tümgeneral Mehmet Reşat Güleken’in yazısına yer vermiştir. Güleken yazısında 12 Eylül yönetimini onayladıktan sonra, Atatürkçülük ve Milliyetçilik için ölçü ne olmalıdır diye sormuş ve şu yanıtı vermiştir: “Atatürkçülük ve Milliyetçilik için ölçü ne olmalıdır? Bize göre Türkiye sınırları içinde yaşayan ulusu ve ülkesinin kalkınması, refahı için kendisini hizmete adayan, üstlendiği görevi ve Türkiye’ye karşı yükümlülüklerini sadakatle yerine getiren, çıkar düşüncelerinden uzak, Atatürk ilkeleri doğrultusundaki her Türk yurttaşı Atatürkçü ve milliyetçidir. Soyut ölçülerle ve din, mezhep, bölge yoluyla yurttaşlar arasında ayrım yapmak, Atatürk milliyetçiliğine aykırı bir tutum ve bölücülüktür” demiştir.
2000 yılında Ankara’da 76 yaşında vefat etmiştir.
-------------------
2-Eski Devlet Bakanı; Salih Sümer
Salih Sümer (d. 1951, Bismil siyasetçi
Lise mezunu,
TBMM 18., 19., 20. ve 21. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, TBMM Başkanlık Divanı İdare Amirliği ile Devlet Bakanlığı yapmıştır. Evli ve yedi çocuk babasıdır. Aynı zamanda BJK kongre üyesidir. 12 Haziran 2011’de yapılan Genel seçimlerde CHP’den Diyarbakır Milletvekili adayı olmuş ancak seçilememiştir.
3-Eski Tarım Bakanı Mehdi Eker kimdir?
1956 yılında Bismilin Tepe’de doğan Mehmet Mehdi Eker, siyasetçi ve veteriner hekim.
Mehmet Mehdi Eker, Eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı görevini 2005 ve 2015 yılları arasında sürdürdü.
TBMM 59., 60., 61. ve 62. hükûmetlerde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı olarak görev yaptı. TBMM 22., 23., 24., 26. ve 27. dönem AK Parti milletvekili oldu.
4- Eski Milletvekili Ali İhsan Merdanoğlu
Ali İhsan Merdanoğlu (d. 1963, siyasetçi, çiftçi ve iş insanı.
İstanbul Aydın üniversitesi Yerel yönetimler Bölümü'nü bitirmiştir. Çiftçilik yapmış ve ticari faaliyetlerde bulunmuştur. Güneydoğu Sanayici ve İş Adamları Derneği (GÜNSİAD) kurucu üyesi, Bismil Birlikspor başkanı olmuştur. Diyarbakır Tanıtma Kültür ve Yardımlaşma Vakfı (DİTAV) ve birçok sivil toplum kuruluşunda etkin şekilde faaliyetlerde bulunmuştur. 2001'de Ak parti Bismil kurucu ilçe başkanı olmuştur. TBMM 22. ve 23. dönem Diyarbakır milletvekilliği yapmıştır. Demokrasi ve Atılım Partisi Kurucular Kurulu Üyesi ve Genel Başkan Başdanışmanıdır. Orta düzeyde ingilizce bilmektedir. Evli ve 5 çocuk babasıdır.
1992 Yılında Belediye oldu. Tepe adı artık Tepe Beldesi oldu.
Tepe Beldesi Belediye olduktan sonra, 3 mahalleden oluştu. Eğitim ,Yeşilova ve Bahçeli mahallelerde oluşmaktaydı. 3 Mahalle Muhtarı vardı. Tek dönemde 3 mahalle muhtarlığı seçildi. Büyüşkşehir yasasıyla birlikte Tepe beldesi tek Mahalle muhtarlığa dönüştü.
1992 yılında belediye olan Tepe beldesinde ilk Belediye Başkanı M.Sebih Sümer’dır.
Görev Yapan Belediye Başkanları: 1992-1994 M.Sebih SÜMER- 1994-1999 M.Sebih SÜMER- 1999-2004 Ahmet ÇELEBİ- 2004-2009 M.Sebih SÜMER- 2009-2014 Ahmet ÇELEBİ başkanlığı devam ettirirken, 06.12.2012 tarihinde Resmi gazete yayınlanan 6360 Sayılı Büyükşehir belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi ile ilgili kanun ile Bismil'de Köyler mahalle statüsünü kazanmış olup, belde belediyeleri kapatılmış ve Büyükşehir ve İlçe belediyelerine bağlanmıştır.
Tepe Beldesinin güney ve güney doğusunda küçük tepeler bulunmaktadır. Bunlardan en belirgin olanı Ziyaret, Bellik ve Gergeri tepeleridir.- Tepe beldesi düz bir alanda üç ana cadde üzerinde kurulmuş ve düzgün sokaklara ayrılmıştır.
TEPABARAVAYA BAĞLI KÖYLER
1-Tepe (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 Erkân-ı Harbiye-i Umumiye ve Müdafaa-i Milliye Vekâleti 1:200.000 haritaları kitaba göre
Tepei Baravan [Kürtçe barava “sukenarı”]
1526 -1040 no’lu Halep Tapu-tahrir Defteri: Nejat Göyünç, XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı
Behramki [Kürtçe behramkî aşiret]
Kürt-Sünni (Barava) yerleşimi.
kullanıcı notu: 01.04.1814 Behramki nahiyesinde, Diyarbekir ile Mardin arasındaki eşkiya ve aşiretlerin tedip olunduğuna dair.
20.09.1903 tarih kitabına göre; Diyarbakır merkez kazaya tabi iken sonradan Beşiriye'ye bağlanan Behramki nahiyesinin tekrar merkeze bağlanmasının uygun olacağına dair karar alınmıştır.
A)Kopmaz (mahalle) Gırmaliok
Bismil, Diyarbakır
Kürtçe ismi : Girmalik
B)Alpler Kürtçede (Hırbehına)
C)Arpatepe (Barava) yerleşimi.
2- Ağıllı (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda ‘Bîrik’ Behramki Biriki [Kürtçe “kuyucuk”] (Barava) yerleşimi.
3-Ahmetli (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1915 kayıtlarda Mezrei Ahmet
4-Akköy (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 Kayıtlarda Şeyxyusuf (Barava) yerleşimi.
5- Aluç (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 yılında ismi; Allûs/Aluz/ Alluz
2011 yılında ismi: Aluç oldu.
Kürtçe adı; Aluz -(Barava) yerleşimi.
6- Aygeçti (mahalle)
Bismil, Diyarbakır 2015
Tirşama Tahiro [Kürtçe “Tilşahin köyü Tahir mezrası”]
7- Balcılar (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda Seledun
(Barava) yerleşimi.
8- Başhan (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda Xaniser/Xaneser [Kürtçe xanaser “başhan”] (Barava)yerleşimi.
9-Başören (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda Başmarlı
10-Bayındır (mahalle) Şimdi resmi ismi ‘Arapkent’
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1526 yılında kuruldu. Arabkendi [Türkçe “Arap köyü”] ( Barava) yerleşimi. Şeyh Muhammed Arapkendî türbesi bulunmaktadır.
11-Derbent (mahalle)
Bismil, Diyarbakır
1917 kayıtlarda Derbend
12-Doruk (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda Girê Izêr
13-Gedikbaşı (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 Kayıtları, Karapiç [Kürtçe pêç “bük, kıvrım” (Barava) yerleşimi.
14-Güzelköy (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda, Sındıs/Sündüs
(Barava) yerleşimi.
15-Harmanlı (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 ismi, Mezre Kevır [Kürtçe mezre kebîr? “büyük mezra”]
16-İsapınar (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda İsapınarı
(Barava) yerleşimi.
17-Kavuşak (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda; Zîve [Kürtçe zevî “tarla”]
18-Keberli (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1526 kayıtlarda Keberli/Kemberlü
(Barava) yerleşimi.
19-Kılavuztepe (mahalle)
Bismil, Diyarbakır
1917 kayıtlarda, Segiran (başka yer) [Kürtçe sêgiran “üç tepe”]
Daha önce Mardin Savur’a bağlı Segiran/Üçtepeler köyünün mezrası iken Bismil’e bağlandı.
20-Koğuk (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda, Koğu/Koğı
(Barava) yerleşimi.
21-Kurudeğirmen (köyün Kürtçe adı; Kopekli) Köy ismini 100 metre aşağısında akan akarsunun kenarında bulunan eski bir su değirmeninden almaktadır. Aşıbıav- Köy 1993 yılından bu yana genel güvenlik tedbirleri kapsamında boşaltılmıştır.
22-Kurudere (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda, Sadi/Sadiye
(Barava) yerleşimi.
23-Merdan (mahalle, Aluç bağ.)
Bismil, Diyarbakır
1990 yılına kadar Yapılar
1928 kayıtlarda Xıncıka Xincikan [Kürtçe “bağ evleri”]
24-Meydanlık (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda MollaMûs [Kürtçe melle Mûs “Molla Musa”]
(Barava) yerleşimi.
25-Pınarbaşı (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda Matar
26- Aşağıoba (mahalle) 2015
Bismil, Diyarbakır
1915 kayıtlarda, Merxenda Jêrî
27-Şahintepe (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1526 kayıtlarda Tell Şahin [Arapça/Kürtçe]
28-Tepecik (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda, Girêfaris
Giriki Hacifaris [Kürtçe girikê hacıfaris “Hacıfaris tepeciği”]
(Barava) yerleşimi.
29-Topraklı (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1928 kayıtlarda, Hillan
(Barava) yerleşimi.
30-Yenice köyü Kürtçe adı; Êgincê
Daha önceleri Koğuk köyüne bağlı bir mahalle iken, 6 Haziran 1956'da yine aynı köye bağlı Yeniköy ve Kurmuşlu mahalleleri ile birleşerek köy statüsü kazandı. 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra yeniden mahalle oldu.
31-Karacık (mahalle)
Bismil, Diyarbakır 2015 yılı
Kürtçe ismi; Qerecix
32-Karapınar (mahalle)
Bismil (Eski Tepe bucağı), Diyarbakır
1917 kayıtlarda Karapınar
33- Aşağıoba (mahalle) 2015
Bismil, Diyarbakır
1915 kayıtlarda, Merxenda Jêrî
