Arılar, doğanın dengesi için çok önemli canlılardır. Ancak bazen kendilerini korumak için kullandıkları zehir, insanlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Arı zehrine karşı alerjisi olan kişiler, arı sokmasından sonra alerjik şok denilen hayati tehlike oluşturan bir durum yaşayabilirler.
Alerjik şok, arının soktuğu yerin dışında deri, solunum, dolaşım veya sindirim sistemini etkileyen belirtilerle ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında nefes darlığı, boğazda sıkılma, yutkunmada güçlük, ses kısıklığı, morarma gibi ciddi yakınmalar bulunur. Bu belirtilerin erkenden tanınması ve hızla tedavisi hayati önem taşır.
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD), yaptığı yazılı açıklamayla arı sokmasına karşı alınması gereken önlemleri ve yapılması gerekenleri anlattı. Açıklamada, Türkiye’de yaşam boyu arı tarafından sokulma oranının yüzde 95, son 1 yıl içinde sokulma oranının ise yüzde 20 civarında olduğu belirtildi. Ayrıca, senede bir milyon nüfus başına bildirilen ölüm olgusu sayısının 0.03-0.48 arasında olduğu ifade edildi.
Açıklamada, arı sokmasına bağlı alerjik reaksiyon riskinin erkeklerde kadınlara göre iki kat daha fazla olduğu ve yaşla beraber arttığı vurgulandı. Ayrıca, arı sokmasına bağlı alerjik reaksiyon öyküsü bulunan hastaların mutlaka alerji testlerinin yapılması için deneyimli bir alerji merkezine başvurması, adrenalin kalemi (otoenjektörü) alması ve acil eylem planı yapması gerektiği belirtildi.
Arı sokmasından korunmak için de bazı önlemlerin alınması gerektiği hatırlatıldı. Bu önlemler şöyle sıralandı:
- Arılar bulutlu, karanlık ve yağmurlu havalarda daha sinirli ve saldırgan olurlar. Bu tür durumlardaki açık hava etkinliklerinde daha dikkatli olmak gerekir.
- Sarı arı, tüylü arı gibi bazı arı türleri yuvalarını toprakta yapabilecekleri için özellikle yeşil alanlarda yalınayak dolaşmamak ya da kapalı ayakkabılar giymek akılcı olur.
- Kokulu kozmetikler, saç bakım ürünleri, parfüm kullanmak ve terli dolaşmak arıları çekebilir.
- Parlak renkli giysiler ve siyah renk arıları cezbeder. Arıcılıkla uğraşanlar bu nedenle beyaz renk giyerler. Parlak takı ve tokalar da arıları çekebilir.
- Açık arazide, bahçede çalışırken uzun kollu gömlekler, pantolon, uzun çorap, kapalı ayakkabılar ve kıyafetler giymek, eldiven kullanmak akılcıdır.
